Na de bevrijding
Adri Meerman
te rivieren en de geallieerden richtten zich
daarna op Duitsland en niet, zoals velen
hoopten, op het nog bezette westelijk deel
van Nederland.
Het oktobernummer van 2019 van Den Spiegel
was geheel gewijd aan de herdenking van
de Slag om de Schelde. Naast het militaire
verhaal ging het hierbij vooral om het leven
van de inwoners van Vlissingen,
alle bezettingsjaren door.
Hoe verging het de bevolking na de bevrijding in
november 1944. Problemen als huisvesting,
de gevolgen van de inundatie, voedsel
voorziening en allerlei praktische zaken. Als ge
volg hiervan waren allerlei maatregelen en
beperkingen door de overheid nodig.
Een ingrijpen in het dagelijks bestaan.
Als we een vergelijking mogen trekken,
ook in onze tijd hebben we te maken met
maatregelen die grote invloed hebben op
ons leven. Niet als gevolg van een oorlog,
maar door een levensbedreigend coronavi
rus. Ten tijde van het schrijven van dit ar
tikel beleven we een tweede besmettings-
golf en het is nog onduidelijk waar we op
af koersen. Als deze pandemie al zoveel
oproept bij ons, hoe moet de stemming on
der de bevolking toen zijn geweest. Je huis
kapot of in het water, gebrek aan van alles.
Najaar 1944
De mislukte operatie Market Garden in
september 1944 had grote gevolgen voor
Nederland.
De aandacht van de geallieerde legerlei
ding ging daarna naar het vrijmaken van de
Westerschelde om de haven van Antwerpen
te kunnen benutten voor de noodzakelijke
bevoorrading van hun troepen. Daarnaast
was het van belang om de in september
veroverde corridor in het oostelijke deel
van Brabant te handhaven en zo mogelijk
uit te breiden.
In november 1944 waren Brabant en het
grootste deel van Zeeland bevrijd. Het front
stabiliseerde zich in het gebied rond de gro-
Januari 1945 begon met onstuimig winter
weer. Deze weersomstandigheden, gecom
bineerd met de problematiek rond de be
voorrading van voedsel en brandstof leidde
tot een voedselcrisis. De Hongerwinter
diende zich aan. Hoe was de situatie in
Ritthem, Souburg en Vlissingen?
Walcheren bevrijd
In het bevrijde Zeeland had het militaire
gezag sterke behoefte om een goed beeld
te krijgen van de situatie in de dorpen en
steden. Op 27 december 1944 richtte de
Militaire Commissaris voor de Provincie
Zeeland C.W. Slot een brief aan alle bur
gemeesters in Zeeland. Hierin riep hij de
burgemeesters op om maandelijks een
kort verslag in te zenden over de algemene
toestand in hun gemeente, te beginnen op
1 januari 1945. De verslagen moesten een
duidelijk beeld schetsen over het getal der
bevolking, de gezondheidssituatie en de
huisvesting. Dat gold ook voor de toestand
van de openbare bedrijven die verantwoor
delijk waren voor gas-, water- en elektrici
teitsvoorziening. Tevens vroeg de Militaire
Commissaris aandacht voor de commu
nicatie- en transportmiddelen en andere
praktische zaken. Niet onbelangrijk achtte
hij bovendien de kennis over de stemming
onder de bevolking.
Deze maandverslagen tonen een duidelijk
beeld van de situatie waarin de bewoners
van Vlissingen, Souburg en Ritthem verkeer
den tijdens de maanden na de bevrijding.
Ritthem
In het begin van de middag van zaterdag
7 oktober 1944 bombardeerden 62 Avro
Lancaster bommenwerpers de Ritthemse
Januari 2021
3
