bereiding op de landing van 1 november
vonden er hevige bombardementen plaats
op de Batterij Vrijburg in West-Souburg.
De woningen in de omgeving moesten het
ook ontgelden. Vrijwel elke woning had
glasschade en dakschade. Toen de Duitse
troepen zich na de landing van de gealli
eerden terugtrokken bliezen ze in de mid
dag van 2 november de Souburgse brug
op. De enkele ramen van de woningen in
de nabijheid van de brug vielen alsnog in
scherven. Het dorp zat vanaf die dag zon
der brugverbinding. Nadat de geallieerden
op 4 november het Vlissingse havengebied
hadden ingenomen trokken ze noordwaarts
langs de oostzijde van het kanaal richting
Middelburg. Ze ondervonden geen weer
stand van het handjevol Duitsers dat zich
nog in het dorp bevond. De opmars aan de
westelijke zijde verliep moeizamer en vond
pas een dag later plaats.
Noodherstel
Op 1 januari 1945 telde het dorp 2019 in
woners. Aan het begin van de oorlog wa
ren het er 5428. Veel Souburgers waren
geëvacueerd vanwege de inundatie en de
oorlogshandelingen tijdens de bevrijding.
Er bleken 47 woningen totaal verwoest en
120 woningen zwaar beschadigd. Circa
400 woningen liepen lichte schade op. De
medische verzorging was goed te noemen.
Dankzij het Rode Kruis was er een nood
hospitaal en een kraamkliniek. De Dienst
Luchtbescherming verzorgde met de enig
nog overgebleven auto in Souburg het zie-
kenvervoer. Met de brandstoffen- en tex-
tielvoorziening was het slecht gesteld. De
voorraden kolen lagen veelal onder water.
Ook was er nog geen gasvoorziening. In
Oost-Souburg was de elektriciteit en wa
terleiding weer op orde. De inwoners die
er voor kozen in Souburg te blijven wonen,
moesten dit veelal doen op de bovenver
dieping.
Na de bevrijding werd snel begonnen met
het noodherstel door het wind- en wa
terdicht maken van de huizen. Het dorp
liep bij vloed onder water behalve het
Marnixplein, een deel van het Oranjeplein
en de Paspoortstraat. Bij laag water kwam
Oost-Souburg vrijwel geheel droog te lig
gen. Behalve de spoorbaan waren de
jaagpaden de enige verbinding tussen
Vlissingen en Middelburg. Een roeiboot-
veer zorgde voor de verbinding over het
kanaal tussen de beide dorpsdelen. Tussen
Souburg en Ritthem was er een dagelijkse
verbinding met een roeiboot. Omdat de be
graafplaats onder water was gelopen moest
de oude begraafplaats bij de kerk aan het
Oranjeplein weer in gebruik worden geno
men. In de rapportage maakte het gemeen
tebestuur zich ernstige zorgen over de grote
hoeveelheid munitie die lag opgeslagen op
de loskade aan het kanaal en bij het tram
huisje aan de westzijde van het kanaal.
Stormvloed
Tijdens de stormvloed van 18 op 19 janu
ari 1945 gingen veel levensmiddelen verlo
ren. Het verlies van woningen en schuren
bedroeg 20. De bewoners konden elders
in het dorp worden ondergebracht. Vooral
vanwege de tewerkstelling bij de Dienst
Uitvoering Werken keerden een aantal ge
zinnen naar hun woning terug. In een ge
vorderde woning aan het Marnixplein en in
een bunker aan de Nieuwe Vlissingseweg
verbleven nog ongeveer 20 geallieerde
militairen. De Dienst Uitvoering Werken
sloopte de door oorlogsgeweld verwoeste
woningen aan het Marnixplein. De daarvan
afkomstige materialen waren bestemd voor
het herstel van de beschadigde huizen. De
communicatie werd nog steeds bemoeilijkt
door het ontbreken van een telefoonver
binding. Dat gold vooral voor de openbare
diensten zoals brandweer, gezondheids
diensten en gemeentebestuur. Omdat de
radiodistributie was uitgevallen was ieder
een in het dorp verstoken van nieuwsbe
richten via de radio. Het Rode Kruis kreeg
de beschikking over een roeiboot voor het
vervoer van en naar Ritthem. De politie had
twee roeiboten om het toezicht op het water
te kunnen uitoefenen. De dorpsbewoners
kregen een steeds dringender behoefte aan
laarzen en klompen in verband met het vrij
wel steeds weer terugkerende water.
Januari 2021
7
