ratieve gedachten. De plaatselijke mid
denstand verenigde zich en liet het blad
Gemeenschappelijk Belang huis-aan-huis
bezorgen waarin Jan Flesch (een pseudo
niem van de Vlissingse sigarenhandelaar
L.J.M. Quasters) kritische artikelen schreef
over De Broederband. Dit leidde tot een po
lemiek die bijna een jaar duurde. Het bestuur
van De Broederband probeerde het nog op
te lossen met het uitschrijven van een open
bare vergadering waarin standpunten kon
den worden uitgewisseld over de vraag wat
beter was: een coöperatie of een particulier
bedrijf. Toen dit aanbod werd afgewezen be
sloot De Broederband ook maar een blaadje
over de stad te verspreiden waarin de mid
denstand van repliek werd gediend.
De strijd verstomde toen in 1932 het nieu
we complex van De Broederband op de
hoek van de Van Dishoeckstraat/Singel in
gebruik werd genomen. Het ontwerp was
afkomstig van Architectenbureau Rothui
zen. Aanvankelijk was gekozen voor een
grotere opzet maar vanwege de crisis be
sloot de Vlissingse verbruiksvereniging tot
een bescheidener opzet. De architect heeft
geprobeerd de gevelwanden van de Singel
en de Van Dishoeckstraat te koppelen door
op de hoek een pand te ontwerpen dat hij
betitelde als 'moderne romantiek'. Tijdens
de officiële opening op 8 juli 1933 wapper
de de coöperatieve regenboogvlag aan de
gevel als symbool van de wereldomvatten
de coöperatieve beweging. Aan deze bewe
ging de schone taak om een eind te maken
aan het egoïsme en de mensheid te voeren
tot geluk en welvaart. Het complex aan de
Singel behoorde in die tijd tot de modernste
in Zeeland en bevatte behalve een winkel,
kantoor en een bestuurskamer over diverse
imposante werk- en opslagruimten. Een
journalist van de Vlissingsche Courant liet
zich rondleiden. De kelders van het com
plex dienen voor de opslag van kaas, wijn,
zuidvruchten en andere artikelen die koel
bewaard moeten blijven. Op de graanzolder
liggen vele soorten graan opgeslagen die
met behulp van houten trechters uitmon
den in het magazijn. Op een andere zolder
ligt de bloem en het meel opgeslagen. Op
de begane grond bevindt zich een kren-
tenwasinrichting en een amandelpel- en
breekmachine. Met de hygiëne wordt terde
ge rekening gehouden. Er zijn waslokalen,
douches en moderne toiletten voor het per
soneel. In de bakkerij treft hij een planeet
menger, eiklutsmachine en deeguitrolma-
chine aan. Vanuit de bloemzolder belandt
de gezuiverde bloem door een zeef in een
kneedmachine, die 250 kilo bloem tegelijk
tot deeg kan verwerken. Een verdeelma-
chine snijdt het deeg vervolgens in gelijke
stukken van hele of halve broden. Na het
rijzen wordt het deeg met een lopende band
naar de werktafels van de bakkers getrans
porteerd die de verdere bewerking verzor
gen voordat het in de ovens gebakken kan
worden. In het broodmagazijn bevindt zich
een broodsnijmachine. Vanuit de loketten
in het magazijn kunnen de bezorgers het
brood in ontvangst nemen.
In die jaren verlieten meer dan 10.000 bro
den de bakkerij en reden er zo'n zeventien
bezorgwagens rond.
Behalve met levensmiddelen, die vanuit
de diverse kruidenierswinkels in de stad
werden verkocht, hield het bedrijf zich ook
bezig met de verkoop van brandstoffen, ka
chels, bedden en zelfs fietsen.
Na de oorlog ontstond er een samenwer
kingsverband met de Coöperatie 'Eigen
Hulp', de inkooporganisatie voor ambtena
ren en beambten, en 'Ons Voordeel' die van
katholieke huize was.
In de jaren zestig verdween de Vlissingse
Broederband met de lijfspreuk 'Samen
zaaien-samen oogsten'.
Vóór de sloop in 2017 werd het complex
nog gebruikt door de Vlissingse verfhandel
Simonis Verf.
Paul Krugerstraat/Van Dishoeckstraat
Prins Glas
In 2004 bestond het bekende Vlissingse fa
miliebedrijf tachtig jaar. De honderd heeft
het net niet mogen halen. Na het uitspre
ken van het faillissement in december 2020
heeft de eigenaar het complex verkocht
aan een projectontwikkelaar. De kavel
vormt nu onderdeel van de bouwplannen
binnen het plan Scheldekwartier.
April 2021
13
