Bevoorrading
Voor zo'n vloot was natuurlijk ook veel
voedsel, kleding en deksel nodig. Volgens
een aanbesteding in 1830 had men het vol
gende nodig; 6000 pond hard grof brood,
500 pond (scheeps)beschuit, 1200 pond
gort, 500 pond grauwe erwten, 21000 pond
gezouten vlees, 500 pond boter en nog
kleinere hoeveelheden azijn, peper, zout,
suiker, thee, rijst, pruimen, bier en wijn.
Dat zal men niet in één week nodig gehad
hebben, maar meestal had men een con
tract met de aannemer voor bijvoorbeeld
drie maanden.
Zoet drinkwater vormde soms ook een
groot probleem, want dat was er niet veel
in Zeeland, vooral niet in droge tijden.
Het is wel eens gebeurd dat op de sche
pen rond Antwerpen brak en wellicht vies
Scheldewater gebruikt moest worden. Voor
de bevoorrading van de schepen had men
wel twee waterschepen ter beschikking, de
Vrouw Adriana en de Vrouw Anna, maar
tijdens storm of windstil weer konden die
ook niet uitvaren. Tijdens langdurige droog
te moest het water soms uit Dordrecht aan
gevoerd worden. Al met al zal het een hele
organisatie geweest zijn om levensmidde
len en dergelijke op tijd en in goede staat
af te leveren op de diverse schepen. En
dan hebben we het nog niet over de kle
ding van de manschappen. Soms stuurde
men vanuit Vlissingen verzoeken aan Den
Haag om honderden stuks tegelijk, varië
rend van baaitjes, een soort jekker tot on
der- en bovenbroeken en hemden. Op een
groot schip zaten al gauw een paar honderd
man, dus die moesten ook wel eens nieuwe
jassen of broeken hebben. Brandstof voor
verwarming en het koken had men ook in
grote hoeveelheden nodig. Soms waren er
aanbestedingen voor vijftienhonderd mud
gewone kolen en duizend mud steenkool;
respectievelijk ongeveer honderdduizend
en vijfenzestigduizend kilo's. De laatste zul
len gebruikt zijn voor de stoomboten.
Aan het hoofd van deze voorzieningen
stond de victualiemeester; een zeer verant
woordelijke functie.
Over het verloop van deze oorlogstoestand
hoop ik nog eens een vervolg te schrijven.
JAN KALJOÜW is geboren Souburger,
Groot Abeele. Hij heeft een grote interesse
in heemkunde en genealogie en publi
ceerde eerder in onder andere De Wete en
Den Spiegel.
16
Den Spiegel
