Gezicht op de haven van Port au Prince (Saint Domingue), bestemming van een illegale slavenreis
in het plan van Hogguer De Galz, gravure van Jeanne Ozanne, ca. 1780, Archives de Martinique,
inv.nr. 15Fi142.
en de koopman Pailipa Boncet de Jonge
(1672). Bekende kooplieden en firma's
die rond 1780-1781 werden aangeschre
ven waren Louis du Mas, Helleman van
Eijkelenberg en zonen, Steven Matthijs
Snouck Hurgronje Abraham Louijsse,
Richard Roberts en Story Hunt, een
Britse firma die actief was in de smokkel
handel op Engeland.
Een alternatieve bron om meer over de
smokkelhandel van de stad te weten te
komen vormt het journaal van het oor
logsschip Utrecht dat tussen 1 septem
ber en 28 december 1794 voor de kust
van Vlissingen kruiste. Hierin werden alle
scheepsbewegingen op de Westerschelde
genoteerd, waarbij het oorlogsschip de
smokkelaars overigens ongemoeid liet.
Uiteraard bevinden zich tussen de zake
lijke correspondentie ook zwarte bladzij
den uit de stadsgeschiedenis. Slavenhandel
is een onvermijdelijk onderwerp. Een van
de meest opmerkelijke daarop betrek
king hebbende brieven die tot op heden
werd ontdekt binnen het project Zee(uw)
post betreft handelscorrespondentie tus
sen de van oorsprong Franse handelsagen
ten Hogguer De Galz die in 1781 vanuit
Curasao een voorstel deden aan de be
kende Vlissingse slavenhandelaren Matthijs
Snouck Hurgronje en Abraham Louijsse.
Dit behelsde het plan voor een illegale
slavenreis (want buitenom medeweten
van de WIC geïnitieerd) van Angola naar
Saint-Domingue, vanwaar retourgoederen
als suiker en koffie naar Frankrijk of de
Republiek gebracht zouden worden. Beide
heren waren van plan op een klein schip
niet minder dan vijfhonderd slaven te stou
wen (en gingen er en passant vanuit dat dit
honderd doden zou opleveren). Het voor
stel van beide heren was bijzonder oppor
tuun: met allerlei lopende kosten werd geen
rekening gehouden en de winsten op zowel
de verkoop van de slaven als de West-
Indische goederen werd veel te hoog inge
schat. Hoewel Snouck Hurgronje Louijse
waarschijnlijk nooit op het voorstel zijn in
gegaan, bood deze brief de mogelijkheid
het nodige over de betrokken personen uit
te zoeken en de voorstellen te analyseren.
Samen met andere onderzoeksgegevens
leverde dat recentelijk de nodige extra
kennis op over zowel Snouck Hurgronje,
Abraham Louijsse, hun bedrijf als hun han
delsnetwerk.
Oktober 2021
7
