Den Spiegel
14
14 november 1977! (Zeeuws Archief,
Fotocollectie Vlissingen, Collectie Steketee)
Vlissingen. Deze maand wordt op de
werk van de koninklijke maatschappij
De Schelde in Vlissingen de uit 1912 da-
terende150-tons kraan afgebroken. Sinds
1969 werd de kraan nog maar incidenteel
gebruikt, omdat er gebreken aan waren.
Toen is ook besloten dat de kraan moest
worden afgebroken. Bijzondere omstandig
heden en de afbouw aan de kade aanwe
zige schepen hebben dit jaren verhinderd.
De Duitse firma Demag monteerde de kraan
in 1913 in Vlissingen. Al een jaar eerder
hees de nog niet voltooide kraan de eer
ste last aan boord van een in afbouw zijn
de schip. De tweede wereldoorlog heeft de
kraan geen goed gedaan. In die tijd is de
kraan sterk verwaarloosd. Na de oorlog is
de kraan versterkt. Onzekerheid omtrent de
Uiteindelijk volgde de demontage, afbraak
of sloop op 14 november 1977 volgens de
beeldbank van het Zeeuws Archief Middel
burg, maar de PZC kopte op 16 november
1974: Scheldekraan wordt afgebroken.
Hebben ze er zo lang over gedaan?
conditie leidde tot onderzoek van deskun
digen. In de periode 1950/1952 is de kraan
gereviseerd, maar niet alle problemen kon
den worden weggenomen.
Het is enorm spijtig dat zo’n monument op
deze manier aan zijn einde moet komen.
Nu een prachtige foto van de demontage
met echter een foute datering!
Het is een enorme opsteker voor Vlissingen
dat er een groeiende belangstelling is voor
industrieel erfgoed. Het plaatsen van een
torendraaikraan en het omarmen van de
timmerfabriek zijn mooie voorbeelden. Dat
een deel van de gemeenteraad op dit mo
ment geen raad weet met de machinefa
briek is ronduit triest.
Tot slot een kaart uit mijn persoonlijke ver
zameling.
Op deze kaart komen tal van herinneringen
samen: de 150 ton kraan, Van den Akker,
prachtige luchten en de andere kranen.
Het laatste deel van dit drieluik heeft een
exotische naam namelijk Parata. Het be-
de man die in het Interbellum de stad op
de kaart zette met de trias: Vlissingen-
haven, Vlissingen-industrie en Vlissingen-
badplaats.5
Dat het werk op een scheepswerf gevaar
lijk was bewijzen de vele doden en gewon
den tijdens de werkzaamheden. De kran
ten stonden er vol van. Malheur rond de
150 kraan was dat er onderhoudslieden uit
de kraan vielen, kabels braken of men wat
op z’n hoofd kreeg. Het was dan ook niet
verwonderlijk dat De Schelde als een van
de eersten een bedrijfsarts in dienst had
met op het fabrieksterrein een speciale eer-
stehulppost de zgn. Verbandkamer. Bij dit
alles is nadrukkelijk de naam van het libe
rale gemeenteraadslid en bedrijfsarts dr. A.
Staverman verbonden.6
De kraan overleefde de crisis van de jaren
dertig. Zelfs de bommenregen tijdens WO
II deden haar niet wankelen. Zeer opmer
kelijk. Maar de aard en het karakter van de
werf veranderde na de oorlog. Nog een en
kele keer haalde de kraan de PZC zoals op
18 december 1970.
