betalen hoge prijzen, maar de leveringsplaats ligt verder, voorheen Wolphaartsdijkse veer, thans in de pakhuizen of ha ven Goes. Dit stimuleert het zware vervoer. Zag men om de eeuwwisseling dat meer dan 1500 kg per wagen werd geladen, de nieuwe wagens torsen in de mobilisatie 2500 kg. Omstreeks 1900 had het paard reeds veel handenarbeid bespaard, getuige de aardappelteelt: bij het poten trekt het paard de aardappelploegmet hetzelfde werktuig werd geschoffeld, terwijl bij het rooien de aardappelrooier door dezelfde die ren werd getrokken. Betreffende het dorsen hoorden wij voorheen in de winter op de hofsteden het ritmisch geklop van de dorsvlegels, daarna kwam de treemolen, in beweging gebracht door paarden om de dorsmachine aan te drijven. Tijdens de mobilisatie trekt de motor die de grote dorsma chine aandrijft, van de éne naar de andere plaats, hier zijn de paarden uitgeschakeld, een begin van werken met motorische kracht die binnen afzienbare tijd de paarden van de boerderij doet verdwijnen. Wat betreft het verenigingsleven moeten wij terug naar het begin van deze eeuw. Toen de beurtschipper tot het verleden behoorde, begon de handel haar artikelen tegen concurrerende prijzen aan te bieden, dit duurde slechts kort, in plaats van een moordende concurrentie te voeren, begon ze één lijn te trekken en stelde met grove winsten de prijzen gezamenlijk vast. De boeren waren hier niet mee gediend. In 1905 richt ten zij een Coöperatieve Landbouwvereniging op met 20 leden, zij sluit zich aan als onderafdeling van de Zeeuwse Landbouw Maatschappijhaar hoofddoel is gezamenlijke aankoop van kunstmest, haar ledental neemt gestadig toe. Weldra arriveert de eerste scheepslading kunstmest in de Wolphaartsdijkse ha ven, gevolgd door vele anderen. Later wordt hier een afde ling opgericht van de Christelijke Boeren- en Tuindersbond. Ook de landarbeiders richtten een Christelijke en Algemene werknemersvereniging op. Het vervoer in de agrarische sektor heeft zich geheel gemo derniseerd. De zgn. bandenwagen kwam de mooie, maar onprak tische wagens, reeds vanouds bekend, verdringen. Men nam het onderste gedeelte van een auto, waarop een brede planken bodem werd bevestigd, alle voorkomende produkten werden daarop geladen. Weldra bleek, dat deze wagens de oude ver overtroffen. De wegenbouw kwam het vervoer te hulp; de zand weg werd grintweg, daarop kwam de macadam, die niet voldeed, 14

Tijdschriftenbank Zeeland

De Spuije | 1979 | | pagina 16