ouderen konden geen werk meer vinden. De Regering heeft ook voor hen steunmaatregelen getroffen. In de voorafgaande ja ren hadden grote veranderingen plaats gevonden. Voorheen vond men 2 of 3 inwonende paardenknechts op de hofstede. In de jaren twintig is deze inwoning een zeldzaamheid. Nu wor den hij vele hofsteden twee a drie woningen gebouwd ten be hoeve van de gehuwde paardenknechts. De boerin kan moeilijk een dienstbode vinden, de meisjes kiezen een betrekking in de stad, waar bij minder vuil werk meer vrije tijd en gele genheid is om zich te amuseren, boven een eenzame boerderij waar zij vuil werk hebben op te knappen. Het leefmilieu van de landarbeider was vanaf het begin dezer eeuw gelijk met de stijgende prijzen omhoog gegaan. Door de Leerplichtwet verminderde de kinderarbeid en steeg ook in deze kringen de kennis en ontwikkeling. De sociale wetten zorgden voor ver zorging bij ziekte, invaliditeit en ouderdom. De levens standaard werd op elk gebied hoger. Het gemakkelijker reizen verdreef het isolement waarin men zovele jaren had verkeerd. De woningen werden ruimer en gerieflijker gebouwd. De armoe dige toestanden van voorheen behoorden tot het verleden. Een uitzondering vormde de dorpskleermaker, hij zag zijn be drijf ten gronde gaan. Op een hoge uitzondering na wisselden de mannen hun boerenkleren en "gingen op hun burgers"zij kopen in de stad een confectiepak. De vrouwen hielden nog geruime tijd hun Zeeuwse klederdracht, hoewel bij de jongeren de "burgerkleding" langzaam veld begon te winnen. Als in de 30er jaren de boerderijen met behulp van Regerings steun een behoorlijk bestaan geven, blijven de lonen op peil. Deze vormen met de sociale lasten voor de boeren grote uit gaven, werken met machines is belangrijk goedkoper, daarmee trachten zij de handenarbeid te vervangen. Het gevolg is dat steeds meer landarbeiders afvloeien en naar de industrie overgaan. In de oorlog werken de boeren moeilijk, omdat eerst minder en daarna geen benzine verkrijgbaar is. De Duitsers adviseren hun de motoren om te bouwen zodat deze op hout of kolen kunnen draaien, dit loopt uit op een fiasco. Een enke le boer, die deze raad opgevolgd heeft ondervindt allerlei narigheden, het machinepark is tot stilstand gedoemd. Door gewassen te telen, die weinig of geen arbeid vragen, wordt het bedrijf gemakkelijker voortgezet. Toen de oorlog in 19^-5 was afgelopen en de benzine weer uit de tanks stroomde, werd nog meer werk door tractor en machine verricht. Na de ramp 1953 verschijnen steeds verbeterde machines, die handenar- 22

Tijdschriftenbank Zeeland

De Spuije | 1979 | | pagina 24