29 Oude kaarten, onder meer die van Hattinga uit 1751, verder "De heerlijkheid van Cloetinge, met verklaringe en aanwijsinge"behorende bij een schrijven van schout en schepenen aan de staten van Zeeland, uit 1769 kadaster- kaart uit 1832, en ook vele kaarten van provinciale, ge meente, polder, rijk en waterschapsarchieven en prive-uit- gaven leveren veel gegevens op omtrent de oude dijken, vliedbergen, de aarden-, zand- en de vroegste verharde en stenen wegen, heerlijkheden, tienden, vronen, hoeknamen, dorpen, gehuchten, kerken, kapellen en verdere bebouwing in dit gebied. Vooral de nieuwe Geologische kaart van Neder land, onder meer de Revelanden, geeft een duidelijk beeld van de vroegste tot de latere grote en kleinere inbraken, met de daaruit ontstane grillige krekenloop en hun talrijke afsplitsingen, die het uiteindelijke Bevelandse landschap vo rmden Deze uitschuringen, opslibbingenvorming van kreekruggen met de hiermee verband houdende vroegste bewoning en het ontstaan van de grillige zanderige kreekwegenpatronen met hun bedijkingen zijn na vele eeuwen, zij het met steeds meer moeite, nog vrij goed te reconstrueren. De weg Kloetinge-"s-Gravenpolder. De vroegste "Tol" aan het begin van de kronkelende oude weg Kloetinge-"s-Gravenpolder is waarschijnlijk een op lande lijk, oud-provinciaal, ofwel lokaal "oktrooi" berustende heffing geweest. Ondanks vele in de vorige eeuw afgeschafte tolheffingen (in Zeeland waren er in 1916 nog 31 weg- en water tollen)zien we thans Kloetinge binnenkomend een mo derne vorm van tolheffing aangekondigd. Niet voor passeren den of koopwaar, maar voor plaatsing (parking) van de voer tuigen in de stad Goes. Via de oude "Tol" slingerde de weg naar s-Gravenpolder zich in 1751 nog, met een in westelijke richting, bijna half cirkelvormige bocht om een bidkapel, "Sint Maarten in de Groe". Op een kaart van 1640 van het Land van Waas, Hulst en een gedeelte van Zuid-Beveland wordt de kapel dui delijk zichtbaar aangegeven. Deze al dan niet natuurlijke bocht strekte zich uit tussen de nog bestaande oude boer derij van 1753 Altijd Sorg, de latere Albertinahoevevan de familie Van der Have, tot de vroegere Langeweg, nu de

Tijdschriftenbank Zeeland

De Spuije | 1988 | | pagina 29