Als vergelijkingsmateriaal staan ons verscheidene gegevens
ter beschikking. Daar is dan allereerst het gemiddelde in
komen van alle belastingplichtigen, een getal dat verkre
gen wordt door alle inkomens op te tellen en te delen door
het aantal vermelde personen. Aangezien het maximale inko
men zowel in 1918 als in 1920 wiskundig statistisch als
extreem kan worden beschouwd is de methode gevolgd van het
weglaten van de twee uitersten hetgeen neerkomt op het weg
laten van het allerhoogste en het allerlaagste inkomen. Het
hierdoor verkregen getal geeft een beter beeld van het ge
middelde. De waarden zijn de volgende:
gemiddeld inkomen van belastingplichtigen in 1918: f. 1330
en in 1920: f. 1743,- een stijging van 31
Beziet men deze niet geringe inflatie in het licht van die
tijd dan wordt het beeld nog veel somberder. Gegevens zijn
bekend over de gemiddelde loonstijging van nijverheidsar
beiders tussen 1870 en 1914; in die 44 jaar bedroeg deze
nog geen 1,5 per jaar terwijl het prijsindexcijfer van de
gezinsconsumptie hetzelfde was gebleven. Kortom, tot 1914
waren lonen en prijzen gedurende vele decennia nagenoeg
stabiel gebleven, maar toen was het hek van de dam, van
1914 tot 1920 steeg het prijspeil van de gezinsconsumptie
met 100
Voor het jaar 1918 kan nog een ander getal berekend worden
en wel het gemiddelde van alle gezinshoofden dus met inbe
grip van de niet-belastingplichtigen, dat zijn de inwoners
met een inkomen lager dan f. 525,- per jaar (het absolute
minimum was volgens mededelingen f. 130,- plus een paar mud
kolen van de diaconie of van het armbestuur krachtens de
Armenwet). Deze berekening is mogelijk dank zij de vermel
ding van de huisnummers in het kohier van 1918 waardoor het
aantal niet-belastingplichtige "woningen" kon worden bere
kend. Dat waren er 70 waarvoor we het gemiddelde hebben ge
schat op f. 300,-. Op deze wijze berekenden we het gemid
delde inkomen in 1918 van alle gezinshoofden op f.
1212/jaar en houden we de verhoging 1918/1920 aan op de
reeds berekende 31 dan komen we voor het jaar 1920 op f.
1588,-.
