grondslag der Personele belasting". Krachtens art. 39 van de wet moet hij het vijfdubbele
betalen der gedokene belasting in hoofdsom en opcenten: 116,25, onverminderd het
bedrag der ontdokene belasting zelve 23,25. Voorwaar formidabele bedragen. Ter
vergelijking: de beide kantonniers van de gemeente verdienen per jaar 130.- en 105.-
per jaar. Ook de burgemeester dreigt, bij de verdediging van oude tradities, in aanvaring
te komen met deze strenge belastinggaarders. Hij schrijft aan de Directeur der Directe
Belastingen enz. in de Provincie Zeeland in 1859: "In deze gemeente bestaat de gewoon
te, dat de landbouwers gratis de turf aanbrengen met hunnen paarden en boerewagens,
bestemd voor de Diaconie armen alsmede voor de kerk. Zulks heeft sedert onheuglijke
jaren plaats gehad, zonder dat de besturen der instellingen immer zijn bemoeijelijkt
geworden door de administratie der Belastingen, ter zake dezer verrigte liefdediensten.
Heden is het mij evenwel kenbaar gemaakt, dat de ambtenaren van den actieven dienst in
dit eiland opgemelde administratie hebben gewaarschuwd om door de landbouwers geene
turf meer te laten vervoeren voor de Armen en voor de Kerk, zoo die landbouwers voor
de personele belasting geene aangifte hebben gedaan voor hunne paarden tot voorschreve-
ne einde te bezigen. Het komt mij voor dat de ambtenaren in dwaling zijn en de ingezete
nen gegronde reden geven tot klagen. Ik neem de vrijheid UEG te verzoeken gemelde
ambtenaren op het verkeerde hunner handeling ten dezen te willen wijzen, en, kan het
zijn, mij ter geruststelling der ingezetenen uwe beschouwingen te willen mededeelen.
Deze gelegenheid neem ik waar om UEG mede te deelen dat opgemelde ambtenaren al
verder zijdelings hebben te kennen gegeven, dat zij het in strijd achten met de wet op de
personele belasting wanneer de landbouwers gratis het huisraad vervoeren van den
predikant, die binnen zeer korten tijd met er woon zich komt vestigen in deze gemeente,
zoo hunne paarden niet zijn aangegeven voor de personele belasting. Daar ik persoonlijk
deze zienswijze niet deelen kan, met het oog op de wet, zoo heb ik mij verpligt geacht
UEG hiervan te moeten kennis geven; de vrijheid nemende uwe tusschenkomst bij deze in
te roepen, opdat geene belemmering of verwarring bij de ophanden verhuizing van den
predikant zoude kunnen ontstaan door de min juiste opvatting der wet van de zijde der
gezegde ambtenaren."
De Directeur "heeft de eer te rescriberen" dat de ambtenaren handelen volgens instructie
van hun directe chef en dus niet meer dan hun plicht doen. Aangifte is verplicht als de
paarden "vrachtenaarswerk" verrichten en niet uitsluitend voor de landbouw worden
aangewend. Maar die kan gepaard gaan met een verzoek tot vrijstelling. De Minister van
Financiën heeft in een rondschrijven zelfs te kennen gegeven dat de plaatselijke gebruiken
zo veel mogelijk moeten worden ontzien!
De HOOFDELIJKE OMSLAG wisselt sterk in omvang; deze vormt het sluitstuk als de
begroting door grotere behoefte van het armbestuur - b.v. door de hoge graanprijs in
1868/'69 - uit de hand dreigt te lopen.:
1857 1861 1865 1866 1869
1900.- 2522,85 3599,90 855,10 ƒ2419,55
De "contribuabelen" worden ingedeeld in 14 tot 16 klassen. Opmerkelijk is, dat de klasse
1 uit vijf contribuabelen bestaat: de burgemeester met zijn broer en drie zusters, die in
Wissenkerke zich ook na hun jeugd, blijvend gevestigd hebben. Zij worden aangeslagen
voor bedragen van 40.- tot 150.-. De 2e klasse betaalt ongeveer de helft en telt twee
contribuabelen. De laagste klasse betaalt 50 a 75 cent.
Alle doen en laten staan onder scherp toezicht van het provinciaal bestuur. Voor het
sluiten van leningen heeft de Gemeenteraad toestemming nodig van Gedeputeerde Staten.
Burg. huldigt het opmerkelijk standpunt dat de gemeente het goedkoopst uit is als zij op