6
Archieven van Reimerswaal geïnventariseerd
In het jaar 1992 zijn Mirjam Louisse en ondergetekende gestart met de
inventarisatie van het oud-archief van de gemeente REIMERSWAAL. In dit geval
ging het om het archief ontstaan in 1583 (het archief van de voormalige gemeente
Kruiningen bevat de oudste stukken) tot aan het jaar 1969.
Inmiddels zijn alle archieven van de voormalige gemeenten Kruiningen, Rilland-
Bath, Waarde, Krabbendijke en Yerseke geïnventariseerd. Dit betekent voor U als
(toekomstig) gebruiker dat U aan de hand van een inventaris de stukken die U
graag wilt inzien, kunt opzoeken en voor de archivaris dat de aanwezige stukken in
een handomdraai te vinden zijn.
Voor degenen die niet eerder een inventaris van een gemeentearchief hebben
gezien, geef ik hierbij een globaal overzicht wat er in zo'n archief te vinden is en
hoe een inventaris er uitziet.
Een inventaris begint altijd met een inhoudsopgave waarin men een overzicht vindt
van de aanwezige rubrieken, gevolgd door een inleiding; een samenvatting van de
historie van de gemeente en een verslag van de geschiedenis van het archief en de
inventarisatie daarvan. In de inventaris van een gemeentearchief worden onder het
hoofdstuk "stukken van algemene aard" eerst altijd de notulen van de
vergaderingen van de gemeenteraad en van burgemeester en wethouders
beschreven. Daarna volgen de ingekomen stukken en minuten van uitgegane
stukken vanaf het begin van de negentiende eeuw tot ongeveer 1940 toe. Dat heeft
te maken met de ordeningsprincipes uit die periode. In deze verzameling stukken
vindt men o.a. de bouwvergunningen, gemeenteverslagen, verslagen van de
toestand van het onderwijs, hinderwetvergunningen en verslagen aangaande de
landbouw. Uitzonderingen bevestigen de regel. In de archieven van de voormalige
gemeenten Krabbendijke en Rilland-Bath zijn deze zaken uit de correspondentie
gehaald en vindt U ze bij de stukken betreffende bijzondere onderwerpen. Na het
hoofdstuk "stukken van algemene aard" volgt het hoofdstuk "stukken betreffende
bijzondere onderwerpen." Hieronder vallen onder meer de instelling en
instandhouding van de gemeente (b.v. grenzen, aan- en verkopen, erfpacht,
financiën - de gemeenterekeningen en begrotingen, die teruggaan tot 1813).
Vervolgens treft U bij dit gedeelte stukken over de taakuitoefening aan, zoals het
innen van de Hoofdelijke Omslag, wat tot 1811 kan teruggaan. Uit de Kohieren der
Hoofdelijke Omslag kan men een indruk krijgen wat men aan belasting moest
betalen en welk beroep men uitoefende. Ook de bevolkingsadministratie en de
akten van de burgerlijke stand ontbreken natuurlijk niet in een archief, net als
stukken over dienstplicht en het kadaster, waaruit men ook gegevens voor
genealogisch onderzoek kan halen. Correspondentie over verkeer en vervoer,
armenzorg en volkshuisvesting ontbreken evenmin. Als U een indruk wilt hebben
hoe Uw voorouders leefden, dan kan het gemeentearchief u daarbij behulpzijn zijn.
Het bevat daarover veel informatie. De inventarissen Kruiningen 1583-1969,
Rilland-Bath 1782-1969, Waarde 1649-1969, Yerseke 1715-1969 en Krabbendijke
1703-1969 worden binnenkort tot boekwerkjes van A4 formaat verwerkt. De tekst
