16
geweten, er inmiddels één was overleden. Twee anderen weigerden de juiste plek
te noemen en werden gedood. De vierde, een oude man, verried uit lijfsbehoud de
juiste plek: het lijk lag onder een haardplaat in een Hoogwoudse boerderij. Toen
het gebeente was opgegraven zou Floris geroerd hebben geroepen: "dat ic so vele
dus mag scouwen van den vader die mi ghewan!". De beenderen werden ge
wassen en meegenomen, en later in de Abdijkerk van Middelburg bijgezet.)
Ridder Nicolaas van Kats was dus een belangrijke steunpilaar voor Floris V. Dat
neemt niet weg dat Ridder Nicolaas van Kats, samen met een aantal andere
edelen, in 1294 in opstand kwam tegen Floris V. (In 1296 wordt Floris bij
Muiden vermoord.)
Een wat ondankbare rol speelde Nicolaas van Kats op latere leeftijd in 1304 bij
de verovering van de burcht van Schoonhoven. Die burcht kon worden veroverd
doordat men Nicolaas wist vast te binden op een belegeringswerktuig, waarna
zijn zoon, die de verdediging leidde, zich overgaf. Ridder Nicolaas wordt in die
tijd genoemd als Veldoverste en Capiteyn Generaal van Graaf Willem III (Graaf
van 1304-1337, na Jan I en Jan II de opvolger van Floris V).
Het laatste wat we van Ridder Nicolaas horen is wanneer hij op 24 juni 1307 Graf
Willem III, zijn bijstand toezegt.
Transport van materieel en wapens. Miniatuur. Pierpont Morgan Library, New York. Ms.
Nicolaas van Kats wordt voor de eerste heer van Schoonhoven gehouden, en zou
in 1272 de aanzet hebben gegeven tot het stichten van Gouda. In officiële stukken
wordt hij genoemd als Heer van Gouda, Schoonhoven en het omliggende land
