HET HEK
Boekindruk
VAN DE DAM
Het Hek van de Dam
Gert Groenleer, Kees Tazelaar, Jan Zwemer, Rien Munters, Kees van Gilst, Gerard de Fouw,
Het Hek van de dam, het verdwijnen van de boerensamenleving op Colijnsplaat, een uitgave
van het ADZ, Vlissingen, 1998. Prijs 24,95.
Op vrijdag 20 november 1998 presenteerde
een groep enthousiastelingen uit
Colijnsplaat en wijde omgeving het door
het ADZ te Vlissingen uitgegeven boek
"Het hek van de Dam." Het boek behandelt
het verdwijnen van de boerensamenleving
op Colijnsplaat. Gert Groenleer,
Kees Tazelaar, Jan Zwemer, Rien
Munters, Kees van
Gilst en Gerard de
Fouw vormden de
werkgroep en zorgden
voor de teksten en de
illustraties. Wij felici
teren de samenstel
lers van harte met dit
boek.
De auteurs hebben
overtuigend aange
toond dat de grote
geschiedenis niet te
schrijven is zonder de
kleine. In dit geval de
geschiedenis van de
gewone man en
vrouw in een platte
landsdorp aan de
Oosterschelde, op
Noord-Beveland. De
boer en zijn arbeider
staan centraal in deze
publicatie. Maar in
een zevental hoofd
stukken passeren tal van onderwerpen de
revue. Bestuurlijke ontwikkelingen, zoals
de herindeling in 1941 en het massale ver
zet daartegen onmiddellijk na de bevrij
ding in november 1944 worden behandeld.
Grote boeren, kleine boeren en midden
standers komen daarover aan het woord.
De landarbeiders, lange tijd de grootste
bevolkingsgroep, hebben meestal een
boterham met tevredenheid. Maar toch,
ook zij emanciperen en organiseren zich,
bijvoorbeeld in de vereniging "Uit het
HET VERDWIJNEN VAK DE
BOERENSAMENLEVING
OP COLIJNSPLAAT
Gert Groenleer, Rien Munters, Kees Tazelaar, Jan Zwemer
illustraties: Kees van Gilst
fotoredactie: Gerard de Fouw
Volk, door het Volk". Armoede gaat overi
gens de bevolking niet voorbij. In de jaren
vijftig en zestig verdwijnen de landarbei
ders en de boerenstand. Colijnsplaat was
geïsoleerd, agrarisch, christelijk en kerke
lijk verdeeld. De inwoners waren
Oranjegezind, standsgevoelig, voor of tegen
de kermis en vooral eigenzinnig.
Bovendien hadden
de meeste inwoners
van Colijnsplaat een
geweldige hekel aan
Kortgene. Onderling
scholden ze elkaar
van hoog tot laag de
huid vol.
Tegenstellingen
alom tot in de kerk
en in de school toe.
En toch waren het
in de jaren vijftig
vooral de leerlingen
van de christelijke
lagere school, die in
de peetijd de suiker
bieten van de boe
renkarren stalen,
zoals Gert Groenleer
tijdens zijn redevoe
ring wist te vertel
len. Toen door de
mechanisatie van de
landbouw de boeren
arbeider verdwijnen moest, ging hij op
zoek naar ander werk. Dat vond hij na
1953 in bedijkingswerkzaamheden en in de
uitvoering van het Deltaplan. Maar ook
werkten Colijnsplatenaren in de
Herojamfabriek in Breda.
Heeft een dorp als Colijnsplaat nog toe
komst? In 1977 sprak Huib van der Maas,
boerenvoorman in Kats de hoop uit: 'dat in
het welvaarts- en welzijnstoneelstuk, dat in
het decor van ons authentieke landbouw-
polderschap wordt opgevoerd, de bijrollen
30