zullen worden vervuld door toeristen, recre
anten en pendelaars, maar dat het spelen
van de hoofdrollen tot in lengte van dagen
voorbehouden zal blijven aan de boeren.'
Van der Maas is niet optimistisch. Ook in
Colijnsplaat zitten boeren zonder opvolger.
Het karakter van het Zeeuwse platteland
zal verder veranderen, maar Colijnsplaat
zal blijven bestaan. Het bestaat nu al vier
honderd jaar! Dat was ook de reden om het
boekwerk uit te brengen. Daarin is de
werkgroep geslaagd. Een lezenswaardig
boekwerk van zo'n 130 pagina's, fraai uit
gevoerd door de uitgeverij van het ADZ.
Geen wonder, de medewerkers aan dit
boek hebben inmiddels hun sporen wel
verdiend! Natuurlijk is het boek niet de
officiële geschiedschrijving van
Colijnsplaat door de eeuwen heen. Sterker
nog, 't gaat om een deelhistorie. De boer en
zijn arbeider staan in het middelpunt. Te
betreuren valt dat een aantal zaken nood
gedwongen slechts aangestipt kon worden,
zoals b.v. de geschiedenis van het onder
wijs. Het waren in Colijnsplaat de gerefor
meerde middenstanders die zorgden voor
een christelijke school. Ook een beeld van
de kerkelijke geschiedenis ontbreekt.
Colijnsplaat was in het begin van de twin
tigste eeuw vier kerkelijke gemeenten rijk:
de grote Hervormde Kerk, de wat kleinere
Gereformeerde Kerk, de kleine Gerefor
meerde Gemeente en de nog kleinere Oud-
Gereformeerde Gemeente, gesticht door ds.
L. Francke. Of het verdwijnen van de boe
renarbeider te maken heeft met het ver
dwijnen van kerkelijke gemeenten is een
vraag waarop het boek geen antwoord kon
geven, omdat dat in eerste instantie geen
vraagstelling was. Redenen genoeg voor
meer studies over Colijnsplaat. En waarom
ook niet over Kortgene, Kats, Wissenker-
ke, Geersdijk en Kamperland? De archie
ven van de gemeente Noord-Beveland zit
ten nog vol met materiaal, dat schreeuwt
om ontdekking zowel door de argeloze
archiefbezoeker als door de vakhistoricus.
Het boek 'Het Hek van de Dam, het ver
dwijnen van de boerensamenleving op
Colijnsplaat' is een aanrader voor iedereen
die belang stelt in plaatselijke en regionale
geschiedenis. Dit kostelijk boekske is ver
krijgbaar in de boekhandel.
A.J. Barth
31
