Met strenge hand wordt de openbare orde gehandhaafd. We komen dit jaar spreken de voorbeelden hiervan tegen. Zo zit in januari een zekere Philippus de Vos uit Amsterdam in de gevangenis in de Stadhuistoren. Het is 'overtuygend geble ken dat hij heeft geholpen met stelen Over hem wordt besloten, recht doende, 'om bin- nens earners met roeden gegeseld te wor den, bannende hem zijn leven lang uit de stad Goes en jurisdictie en eiland van Zuid Beveland'. Enkele weken later wordt Adryaen Jeremiasse, 'wegens begane dief stal en quade comportement in hechtenis sijnde geweest, voor de tijd van een jaar en zes weken verbannen uit de stad Goes en het eiland Zuid Beveland'. En in november is het mis met twee 'vrouwspersonen'. Aldegonde Anthonis, geboortig uit Schoondijke, en Anneken Daniels uit Den Bosch 'hebben zich alhier en te landwaarts beholpen met stelen'. Besloten wordt, 'doende regt uyt den naam en vanwege de hoge overheid, deze gevange nen condemneel binnenscamers met roeden strengelijk te geselen en bannende hen voor hun leven lang uit de stad Goes, jurisdictie en het eiland van Zuid Beveland'. Tegen het eind van het jaar heeft mr. Nicolaas La Grappe, 'sig ingewikkeld vin dende in een stockgevecht', de secretaris van de Polder 'de Breede Watering' Pieter Leschot 'swaerlijk met een stock geslagen en gequetst aan de linker elleboog'. 15 dagen later is Leschot hieraan overleden. La Grappe wordt gevangen gezet en bewaard 't sijne coste in den bequame gij- selcamer onder behoorlijke toevoorzicht van publieke en vertrouwde personen'. Maar ook andere dingen komen voor. Blazijntie Abrahams kan kennelijk geen huis meer houden met haar zoon Pieter. Ze krijgt toestemming hem 'over deselfs quade comportement, al was het met de sterke hand, naar Oostindië te bestellen'. In mei moet het Stadsbestuur een streng verbod afkondigen dat niemand, wie hij ook zij, zand mag halen uit de stadshaven- dijk gelegen langs de 'Soute Veste'. Kerk en school Dit jaar vertrekt de 40-jarige ds. Carolus Tuinman van de Hervormde gemeente naar Middelburg. In augustus vraagt een van de andere predikanten, ds. Petrus Schermer, om 'deputaten af te vaardigen naar het Collegium Qualificatum ter bevor dering van het onslag van ds. Carolus Thuijneman, bedienaar van het Goddelijke Woord alhier'. De predikant Tuinman geldt als een geleerde op taalkundig gebied en een theoloog van formaat. In de vacature wordt beroepen ds. Justus Schalkwijk a Velde uit Wemeldinge. De stadsbode Nicolaas Engelse krijgt een vergoeding voor 'tgeen denselve heeft verschoten op de reise naar Wemeldinge om ds. Schalkwijk a Velde te horen prediken' van 6.15.0 Vlaams. De nieuwe predikant krijgt voor het transport van zijn meubelen een tege moetkoming van 8.6.8. De Waalse gemeente wordt gediend door ds. Jean le Farge als Frans predikant. Ingevolge de resolutie van de Staten van Zeeland betaalt de stad hem een tracte- ment van 33.6.8. Ook betaalt de stad het brood voor het Heilig Avondmaal voor de gemeente: Jan Kolve krijgt dit jaar een betaling 'voor geleverd brood voor de Franse kerke'. Op onderwijsgebied krijgt Petronelletje van Nieuwenhuyse in mei toestemming om 'spelwerck en leerschole te houden Ook komt een verzoek binnen van Jan Cornelisse Duynkerke of z'n vrouw, doch ter van Cornelis de Koninck, binnen de stad 'mogte houden school om de kinderen te leren lezen en breien'. Het Stadsbestuur vindt dit kennelijk wat teveel van het goede worden en slaat dit verzoek af. Vele leerlingen genieten onderwijs in de school, liggende ten oosten van het vroege re Slot Ostende, van meester Jacob Van Merris. In de stad is ook een zogenaamde Franse school. Jan de Swart is daar schoolmeester en geniet van de stad een jaarlijks 'tractement' van 20 Vlaams. Rector van de Latijnse school is Sebastiaan van Arcke. Hij ontvangt 17

Tijdschriftenbank Zeeland

De Spuije | 1999 | | pagina 19