m ik
^WpT;,ri'uer
bezittingen in Wemeldinge. Ze laat het
controleren van de rekening niet aan een
zaakwaarnemer over, maar is daarbij zelf
aanwezig. Dit vindt niet meer plaats in
Goes, maar in Wemeldinge. Ze laat
Wemeldinge niet meer voor de kosten
opdraaien, maar betaalt ze uit eigen zak.
Zij bezoekt ook de kerkdienst in
Wemeldinge en verblijft regelmatig op
haar hofstede, de Stelhoeve. In de kerk
krijgt zij een eigen bank ten koste van het
parochiebestuur. Met parochiebestuur
wordt het burgerlijk bestuur bedoeld.
Waar komt deze naam vandaan? Is het een
overblijfsel uit het Roomse verleden?
Het boek noemt 2 personen die in het leven
van Maria een belangrijke rol gespeeld
hebben nl. ds. J. te Water en L.P. van de
Spiegel. Ds. J. te Water was dankzij de
familie Coomans beroepen in Wemeldinge;
Van de Spiegel was een zwager van ds. Te
Water. Hij zal als raadpensionaris in de
periode 1787 - 1795 een grote politieke rol
spelen in de Republiek. Daarvoor speelde
hij een belangrijke rol in het bestuur van
Goes en het gewest Zeeland.
In het beruchte jaar 1787 laat Maria haar
5e en zoals later zal blijken, definitieve
testament maken. Als testamentair-execu-
teur wordt Van de Spiegel benoemd.
Opmerkelijk is het wel, dat Van de Spiegel
net pensionaris van Zeeland was geworden
en op het punt stond om raadpensionaris
te worden. Wat was de oorzaak van de
opvallende carrière van L.P. van de
Spiegel in het jaar 1787? In dat jaar werd
Willem V hersteld in zijn stadhouderlijke
macht ten koste van de patriotten.
Het eerste oproer van de Oranjegezinden
tegen het stadsbestuur van de patriotten
was in Goes begonnen (30-31 januari). Van
de Spiegel heeft op de achtergrond een
belangrijke rol gespeeld. Het Goese model
heeft in de gehele Republiek als voorbeeld
gediend in het optreden tegen de patriot
ten (24 maart - de verjaardag van de
prins). Daarom werd Van de Spiegel raad
pensionaris.
Op 8 augustus 1791 overlijdt Maria op 73-
jarige leeftijd en wordt begraven in de
Grote Kerk in Goes. Ze wordt bijgezet in
het graf waarin haar ouders begraven lig-
11
Afb. 2. Het woonhuis op de Grote Markt
rechts), nu café De Post.
Afb. 3. De buitenplaats aan de Oostsingel,
zijgevel met serre, tuin en toegangspoort
van Rozenoord, omstreeks 1920.
gen. De Grote Kerk wordt in haar testa
ment bedacht met een groot geldbedrag.
Het geld was bedoeld om het graf in stand
te houden en om ruimen te voorkomen. In
1919 was het graf in de wandelkerk nog
aanwezig. Vermoedelijk is het bij de res
tauratie in de twintiger jaren verdwenen.
Maria overlijdt kinderloos. Haar enorme
vermogen wordt over vele begunstigden
verdeeld. De ambachtsheerlijkheid komt in
handen van haar nicht Maria Verschuyl,
weduwe van Abraham van Citters. Wat is
er gebeurd met de ambachtsheerlijkheid?
Is deze opgeheven met de komst van de
Franse troepen in 1795? Waarom is deze
niet hersteld in 1814/1815? Wie het weet
zou het ons (evt. via een bericht of artikel
in de Spuije) kunnen mededelen.
Een groot deel van de erfenis komt in han
den van de dochter van haar neef nl.
29
