Heemkundige actualiteit
Bezoek aan Chateau de Vincennes
Jan de Ruiter
U zult zich afvragen of een verslag van een
bezoek aan het Chateau de Vincennes in
Parijs wel thuis hoort in het tijdschrift van
de heemkundige kring De Bevelanden. Ja
en nee. In dit Chateau de Vincennes is
ondergebracht het archief van het Franse
landleger. Het marine-archief is hier overi
gens eveneens gevestigd, zij het in een
ander gebouw.
Het bezoek had een oriënterend karakter1'.
Wat voor materiaal, dat betrekking heeft
op Zeeland en in het bijzonder de Bevelan
den, ligt hier verscholen? Slechts enkele
keren is in de loop der eeuwen Zeeland
direct of indirect in contact geweest met
het Franse leger. Dit zijn ondermeer de
Oostenrijkse Successieoorlog (1740-1748),
de inval der Fransen onder leiding van
generaal Pichegru en de Nederlandse
patriottenleider H.W. Daendels in 1795 en
de Franse invloed en later de inlijving tot
aan de bevrijding van de Nederlanden
1813/1814 en de Franse militaire hulp in
de meidagen van 1940.
De algehele indruk
Alle gegevens van een nieuwe bezoeker
worden in een antiek ogende computer
ingevoerd door een aardige medewerkster,
die ook alle telefoontjes beantwoord,
andere bezoekers te woord staat en colle
ga's staande houdt voor een praatje, zodat
het 'inklokken' behoorlijk wat tijd vergde.
In en aan het gebouw, waarin de 'Service
historique de l'armée de terre', zich bevindt
is alles oud en groot, zoals een 19e eeuwse
kazerne betaamt. Dubbele eikenhouten
deuren van 3,5 meter hoog. Een riante hou
ten dubbele trap met rode loper voert naar
de tweede verdieping, waar de 'Salie de lec
ture des archives' is ondergebracht. Maar
eerst betreedt men het Cabinet, waar de
inschrijving plaats vindt. Die 3,5 meter
hoge eikenhouten deur dient elke keer
zacht te worden gesloten. De meeste bezoe
kers lezen het vriendelijk, doch zeer drin
gend verzoek op het bordje niet. Het resul
taat is: of de deur knalt dicht of de deur
blijft op een kier. In beide gevallen wordt
de dader op luide toon de les gelezen.
De studiezaal
Moderne genummerde desks staan in lange
rijen opgesteld en doen nog het meest den
ken aan een examenzaal. Achter de desks
mannen en vrouwen, die met vlijt aanteke
ningen maken uit het aangevraagde
archiefmateriaal. Omdat er niets geko
pieerd mag worden is het laptopgehalte
vrij hoog. Langs de wanden staan hoge boe
kenkasten met inventarissen en achter
grondliteratuur, die door het vele gebruik
compleet aan flarden zijn gelezen.
Voor de 'klas' stond een kleine dame van
middelbare leeftijd, die met een argwa
nende blik over een half brilletje de zaal
aftuurde en direct corrigerend optrad, wan
neer iemand een overtreding beging en dat
was nog al eens het geval, want zeker de
nieuwe Nederlandse bezoekers, hadden
niet alle 16 artikelen van het vier kantjes
tellende reglement doorgelezen. Zo mag er
absoluut niet gesproken worden, er mag
slechts één aangevraagd dossier op de desk
liggen. Iets voor een ander in ontvangst
nemen is er niet bij, enz. enz. Dikwijls
regels, die ook in Nederlandse archieven
gelden, maar hier wel erg strikt doorge
voerd zijn. Een van de Franse bezoekers
kreeg een flinke uitbrander, omdat hij zijn
tasje onder zijn stoel had gelegd. Dat tasje
moest in een afsluitbaar kluisje worden
opgeborgen. Zijn hevig geschrokken rode
gezicht stond wel charmant bij zijn zilver
grijze haren.
Aanvragen van stukken
Het systeem werkt vrij goed. Op een voor
bedrukt formulier met drie doorslagen in
verschillende kleuren kan het nummer van
de inventaris en het archiefnummer wor
den ingevuld en achter in de zaal bij de
30
