wen, 'twee in zijn huis, één in zijn neerhuis
en één in de ovekeete'.
In de overloper van 1607 wordt melding
gemaakt van de 'Lambertus Hemberg wee-
sen vroone'.6)
Het perceel en de berg werden dus regel
matig genoemd, zo ook een vermelding van
een huis dichtbij de berg, in de overloper,
opgemaakt in 1614. Hierin wordt het huis
genoemd van Huibert Jansen op één van
deze vroonen.
In de overlopers wordt het perceel soms
ook als boomgaard vermeld. Op 5 dec. 1709
een vermelding in het 'contrabouck' van de
verkoop van 60 bomen uit de boomgaard
'Den Hemberg'. We vinden in dit boek een
opsomming van verkocht hout uit en langs
percelen en openbare wegen.
De Hemberg lag in de 'Claespithoek', een
hoek ten westen van het dorp, tussen het
Hogepad en de Steenweg, thans Lewestraat,
waar ook de 'Uijtrijd van den Hem' op uit
kwam. In deze hoek lag ook de 'Claespit', dit
was een openbare drinkput voor het vee.
In oudere bronnen is geen vermelding meer
gevonden, toch moet ook de Hemberg een
verdedigbare woonplaats van één van de
ambachtsheren van Kloetinge zijn geweest,
en moet zijn opgeworpen globaal tussen de
11e en 13e eeuw.
Het Oude werfje/Hoochwerf
Een vliedbergje dat zich achter Juliana-
straat 17 bevond, is in de zestiger jaren
afgegraven. Ook dit bergje was in de vorige
eeuw maar ongeveer drie meter hoog met
aan één zijde een steile helling. Er stonden
twee kleine arbeidershuisjes op, die via een
paadje vanuit de huidige Brederodestraat
bereikbaar waren. Oudere bebouwing is niet
bekend. Bij het afgraven is ook hier helaas
geen archeologisch onderzoek gedaan.
Op de kaart van de landmeter L. Paardeko-
per, gemaakt ca. 1830, zien we dat het
bergje gelegen moet hebben in het Rent
meester Ambacht Bewesten het Dorp in de
Riethoek. Op geen enkele oude kaart, ook
die van Paardekoper niet, staat het bergje
aangegeven.
We vinden wel een aantal vermeldingen, de
oudste tot nog toe gevonden, komt uit het
boek van Dekker en Kruisheer over het
klooster 'Jerusalem te Bieselinge'. Het
betreft het einde van een hooglopende ruzie
over 1,5 gemet land gelegen in 'Cloetinghe-
ambocht' achter de 'Riethoec' bij het 'oude
werfje'. In het midden van de 14e eeuw is er
een twist geweest over de eigendomsrech
ten van land in de Riethoek. Lauwereijs
Stronich verzoende zich op 9 maart 1353
met de priorin van het klooster en met allen
die aanwezig waren op het land te 'Cloe-
tinghen' waarover getwist was, citaat: ...'en
dat hij Symoen Naghel of wie het betreft de
tegen hem geuite beledigingen en de hem
toegebrachte wonden heeft vergeven'. Lau
wereijs Stronich doet op deze datum
afstand van zijn vermeende rechten die hij
gekregen zou hebben via zijn vrouw Lise-
bette Heynrixdochter van den Brayne. Als
pachter van deze 1,5 gemet achter de 'Riet
hoec bij het Oude Werfje' werd 'Dankert
uter Achtemete' genoemd.7)
Verder nog een vermelding van 'een vroone
't Hoochwerff in 1585 in het archief van de
Hervormde kerk.
Het perceel waar het vliedbergje op stond
was ook bekend als 'op den Boogerd' en
werd in de overlopers vanaf 1607 genoemd
als een vroone 'den ouden Boogerd'.
De naam het 'oude werfje/Hoochwerff doet
vermoeden dat dit vliedbergje vroeger
hoger is geweest, n.l. een kernheuvel met
een latere verhoging. Na enkele eeuwen zal
hier, zoals vaker gebeurde met deze berg
jes, de top van de berg gebruikt zijn om de
gracht te dempen. Het grondoppervlak
werd daardoor groter en zo was er genoeg
ruimte voor de twee arbeidershuisjes met
hun tuinen.
wordt vervolgd
Noten:
1) Oele, onderzoek in Kloetinge, historisch jaarboek 1975,
blz. 7-25.
2) Dekker, 1971: Zuid-Beveland blz. 470-473.
3) RAZE 3117, fol. 73v, 1567, aug. 23,
4) RAZE 3203d, katern 1585, fol. 4,
5) RAZE 3142, nr. 34 2e helft, 1599 nov.17
6) RAZE 3186, nr.128.
7) Dekker en Kruisheer, 1973, Het klooster Jerusalem,
blz. 63,122 en 123.
Geraadpleegde literatuur en bronnen:
L. J. Moerland en A.J. Blok, De straatnamen van Kloetinge.
L.J. Moerland en A.J. Blok, (ter perse), De veldnamen van
Kloetinge.
Dr. C. Dekker, Assen 1971: Zuid-Beveland, de historische
5
