aantal verfijnde afwerkingstechnieken zijn
nog slechts vereenvoudigd terug te vinden.
De kern is echter gebleven. Het inlegwerk
blijft in harmonie met de bouw van de kist.
Hoewel nadrukkelijk aanwezig versterkt
het de kloeke vormen van het meubel eerder
dan dat het die overwoekert. Het ambachte
lijke staat voorop, de constructie is overal
zichtbaar, de verhoudingen zijn zuiver.
Evenals vele Zuid-Bevelandse kisten heeft
dit exemplaar een mooie helder bruingele
tint, die fraai contrasteert met het inleg
werk. Het slechts licht gebogen deksel
duidt op een vroege afkomst, waarschijn
lijk nog uit de late zeventiende eeuw.
Foto 3:
In bijna niets wijkt deze kist af van zijn
collega's. Het enige verschil in decoratie is
te vinden in de twee buitenste middenstij
len: twee in plaats van drie cannelures.
De vorm van het deksel, hoekiger, maar
nog steeds licht afgerond is kenmerkend
voor latere exemplaren. Bij nog latere
modellen is de afronding helemaal verdwe
nen.
De grotere vlakken op de panelen zijn
meestal van palissander. Kisten als deze
zijn vaak moeilijk nauwkeurig te dateren,
maar deze draagt aan weerszijden van zijn
initialen fier zijn jaar van vervaardiging:
1774. Veel van dit soort kisten is geda
teerd, maar meestal in de onderste regel
onder de middenstijl en zelden ingelegd
zoals hier. De sleutelplaat is vernieuwd.
Van de huidige eigenaar van deze kist, de
heer J. de Ruiter, ontving ik de volgende
aanvullende informatie: "De exacte leeftijd
van de kist en wie de eigenaar was is
bekend door het aangebrachte jaartal 1774
en de letters IOTH. Deze letters staan voor
Jan op 't Hof, die geboren werd op 15 okto
ber 1760 te 's -Heer Arendskerke in het
gezin van landman Huibrecht op 't Hof en
Catharina op 't Hof (uit een andere fami
lietak).
Op zijn veertiende moet Jan het huis zijn
uitgegaan om bij familie of bevriende boe
ren op omringende hofsteden het boeren
vak te leren. Ter gelegenheid daarvan
heeft hij van zijn ouders deze fraai uitge
voerde kleerkist gekregen, die dus door de
plaatselijke timmerman van 's Heer
Arendskerke, Francois Wouterse de Ruiter,
moet zijn gemaakt. Een beetje goede dorps
timmerman, was meestal ook een goede
schrijnwerker. Dit hoorde bij het veelzij
dige vak. Na het overlijden van Jan in
1807 is de kist terechtgekomen bij Jacob,
de jongste van zijn drie zonen. Diens oud
ste zoon Jan huwde in 1868 met Willemina
Traas, maar overleed al snel in 1870. Zijn
weduwe huwde een jaar later met timmer
man Cornelis de Ruiter. Deze Willemina,
die in 1945 overleden is op een leeftijd van
bijna 101 jaar, bracht de kist in de familie
De Ruiter."
Foto 4:
Dit is een opmerkelijk exemplaar, dat aan
zienlijk afwijkt van het standaardtype. De
maker heeft de klassieke indeling van de
vlakken losgelaten en wat meer naar eigen
fantasie gewerkt, waardoor het geheel min
der een eenheid toont: de vlakjes lijken wat
over de panelen te vlinderen.
19
