situatie met Berg en Rafoelken is
ingetekend.
van de Berg een zeer vreemde bocht maakt
bij het 'Het Trafoelje/T Rafoelken'. Op dit
punt kwam vanuit het zuiden het voetpad
achter het Trafoelje bij de Heernisseweg.
Er was ook een (niet openbaar) onverhard
pad langs de berg en het Trafoelje. Het
werd al vanaf 1649 genoemd in de overlo
pers als een wegeling/weiland van 119 roe
den afgedolven van een perceel boomgaard.
Het vervolg van de Heernisseweg tot aan
de stad Goes werd het Bergpad genoemd.
Vanaf de Heernisseweg en het Bergpad
kon men temidden van fruitbomen de nog
ongeveer 3.5 meter hoge berg met flinke
lindeboom zien liggen.
Het onderzoek
Bestudering van de orginele oude archief
stukken leverde vele vermeldingen op van
de berg en zijn omgeving. Belastinglij sten,
verkoopakten, erfeniskwesties, ruzies en
andere onenigheden, netjes beschreven
door schout en schepenen. Secretarissen en
rentmeesters zorgden voor nog meer infor
matie.
Er zijn niet veel gedetailleerde oude kaar
ten van Kloetinge bewaard gebleven maar
toch geven zij een goed beeld van hoe het
was vóór de grote veranderingen in de 20e
eeuw. De oudste kaart waar genummerde
percelen duidelijk op te zien zijn is die van
de landmeter Leendert Paardekoper. Deze
is gemaakt rond de eerste registratie van
het kadaster in 1832 en loopt tot 1860
parallel met de overlopers. De maten van
de percelen veranderden in de loop der eeu
wen nogal eens door splitsing of samenvoe
gingen bij bouwaktiviteiten, erfenissen en
door verkoop.
Grofweg kunnen we het gebied in twee
delen opsplitsen:
het noordelijk deel - Het wal
het zuidelijk deel - Het Rafoelken
Bij het zoeken naar de geschiedenis rond
deze motteberg kwam ik bekende namen
tegen. Veelal van personen die in Goes en
Kloetinge veel eigendommen bezaten, in
hoog aanzien stonden en bijzondere amb
ten uitoefenden. Dat bracht me op het idee
om een komplete eigenarenlijst te maken
op basis van de overlopers, het kadaster en
de Goese gemeentelijke administratie.
Soms heb ik om completer en duidelijker te
zijn, de relatie met de huizen, hofsteden en
boomgaarden rondom de motteberg en het
Rafoelje bekeken en beschreven.
Geschiedenis voor 1600
De geschiedenis van deze motteberg en het
gebiedje rondom het Trafoelje begint onge
veer tussen de 11e en 12e eeuw. In de oud
ste bronnen van vóór 1500 is tot nog toe
niets gevonden wat specifiek verwijst naar
deze berg. Maar het begint vanzelfspre
kend al bij het opwerpen van een heuvel
aan een bevaarbare kreek of waterloop. De
meeste 'vliedbergen' zijn in een le fase
begonnen als woonterp of stelleberg aan de
rand van een wat hoger gelegen gebied.
Zo'n motteberg en voorhof moesten aanzien
uitstralen en de eigenaren, die later
ambachtsheren werden genoemd, lieten de
aangroeiende schorren bedijken en tot
8
