Boekindruk
Toponymie van Baarland, geschreven door
J. Boonman, bewerkt en aangevuld door
J.A. Oostdijk. Uitgave Gemeentelijke
Archiefdienst van Goes 2000 (publicatie no.
49) in samenwerking met Heemkundige
Kring de Bevelanden. 36 pag., geïllustreerd
en voorzien van een losse kaart in twee
bladen. Prijs fl. 15,—.
Reeds eerder verschenen van de heer Boon
man in dezelfde reeks naamkundige stu
dies over Driewegen, Coudorpe en Ove-
zande, en over Borssele en Oudelande. De
studie over de topografische namen van
Baarland, die nu het licht heeft gezien,
werd al in 1964 geschreven in het kader
van Boonman's studie in de Duitse taal en
Letterkunde. Het materiaal is bewerkt en
aangevuld door de heer J.A. Oostdijk van
het Goese gemeentearchief. Hierbij werd
gebruik gemaakt van aanvullend onder
zoek door de werkgroep veldnamen van de
Heemkundige Kring.
Het boekje bevat een algemene inleiding
over de geschiedenis van Baarland, een
overzicht van de wegen vóór en na de her
verkaveling (met twee kaartjes) en een lijst
van 206 namen van hoeken, wegen, dijken
en percelen; deze staan ook op de losse
kaart aangegeven.
Het veldonderzoek van Boonman is dus al
37 jaar geleden verricht. Dat is een voor
deel van deze uitgave. Hij heeft veel
oudere mensen kunnen raadplegen die nu
al lang overleden zijn, en hun kennis zou
anders wellicht verloren zijn gegaan.
Bovendien was toen de herverkaveling nog
maar net voltooid, zodat de namen en de
ligging van de oude percelen en wegen nog
vers in het geheugen lagen. Dat bijvoor
beeld het perceel 'De Broek' (no. 20) de
vorm van een mansbroek had, is nu alleen
nog op oude kaarten te zien. Over veel
namen weet Boonman interessante details
te verhalen betreffende hun geschiedenis
en betekenis.
De lange tijdsduur tussen veldwerk en ver
schijning heeft ook nadelen. In de tussen
tijd zijn namelijk verscheidene publikaties
verschenen, die een nieuw licht werpen op
de geschiedenis en op sommige namen. Zo
had Boonman nog geen kennis kunnen
nemen van C. Dekker's boek 'Zuid-Beve
land', dat in 1971 verscheen. Weliswaar is
dit door Oostdijk gedeeltelijk gecompen
seerd door enkele passages van Dekker te
vermelden, mar bepaalde zaken blijven
toch verwarrend. Zo vermeldt Boonman op
bladzijde 9 enkele malen de door Holles-
telle genoemde stroom de Yve, waarvan
Dekker aantoonde dat hij nooit heeft
bestaan. De bewerker noemt dit in een
voetnoot, maar het blijft wat onduidelijk.
Er moet tussen Baarland en Oudelande
wel een kreek hebben gelegen, maar die lag
op een andere plek dan de veronderstelde
Yve.
Jammer is ook dat geen aandacht besteed
wordt aan de interessante naam Vijf-
zoodijk, die in Baarland zelfs tweemaal
voorkomt. Een Vijfzoodijk is een middel
eeuwse delingsdijk die een polder in twee
delen scheidt, ter voorkoming van overstro
mingsgevaar, met een kruinbreedte van
vijf zoden. Maar dat kon Boonman in 1964
waarschijnlijk nog niet hebben geweten.
Ook is het wel spijtig dat voor de grote
kaart slechts een ondergrond van na de
herverkaveling, dus met de nieuwe wegen
en percelen, beschikbaar was. Daardoor
blijkt de exacte ligging van veel percelen
moeilijk te vinden.
We mogen Boonman echter dankbaar zijn
dat hij al in 1964 al dit materiaal heeft ver
zameld en van commentaar voorzien. Daar
door is veel interessante informatie gered
die anders zeker verloren was gegaan. En
Jaap Oostdijk verdient lof voor de zorgvul
dige wijze waarop hij het materiaal heeft
bewerkt en persklaar gemaakt. Zo is weer
een stukje van het zo boeiende, maar
omslachtige veldnamenonderzoek voltooid.
We kunnen het boekje dan ook van harte
aanbevelen aan allen die in veldnamen of
in de Zak van Zuid-Beveland geïnteres
seerd zijn.
Ad Beenhakker
32