Boekindruk
deze personen werden pas gesignaleerd
toen de naam Calishoeck reeds tien jaar
bestond. De allereerste bewoners van 's-
Heerenhoek zijn niet geidentifïceerd en hun
herkomst is onbekend gebleven.
Ik heb wel met redelijk succes kunnen aan
tonen dat in dezelfde periode dat Calishoeck
ontstaan moet zijn, emigranten uit Calais en
de Franse Calishoeck in Zeeland gearriveerd
zijn. Deze emigratie schijnt los te staan van
de massale toevloed van emigranten uit het
zuiden in het laatste kwartaal van de 16e
eeuw en een kleinere golf van Calaisiens die
zich na c.1645 in Veere en Vhssingen vestig
den en daar het poorterschap verwierven.43'
Een substantieel aantal personen is in of
kort voor 1620 op Walcheren (Serooskerke)
aangekomen. De reden hiervoor kan zijn
omdat de kerk van Calais in die tijd onder de
classis van Walcheren ressorteerde. Een
aantal van hen kan doorgereisd zijn naar
Zuid-Beveland in de hoop om werk te vinden
bij de nieuwe polderwerken. Weliswaar was
de Nieuwe Kraaiertpolder reeds in 1612
gereed gekomen, maar de bedijking van de
nieuwe polder van Borssele was in 1616 nog
maar net begonnen en nadien zal er nog vol
doende werk geweest zijn aan de sloten en
de dammen.
Helaas blijft de kernvraag wie die 'arme
mensen' waren die kort na 1620 op Calis
hoeck woonden en waar zij vandaan kwa
men, voorlopig onbeantwoord.
Hopelijk kan dit artikel aanleiding zijn
voor nadere discussies.
Noten
37) Archives Communales de Calais, serie BB, administ
ration communale, 29.10.1618. 'Ordonnance des mai-
eur et échevins stipulant qu'a l'avenir les étrangers et
les enfants nés hors de légitime mariage, regus bour
geois, ne pourront exercer aucune charge de la
maison de ville ou de la juridiction consulaire'.
38) J.Reitsma en S.D.van Veen, Acta der Provinciale en
Particuliere Synode, 1572-1620.
39) Lidmatenboek Grijpskerke, 3.10.1627, Pieter Quet-
stroy, j.m. komende van Calis in Vrankrijk, toegela
ten tot het avondmaal.
40) Goes, Nots.Jan Noortdijck, RAZE 2078, 36, 11.6.1647,
idem 47v/48.
41) Archief Stad Goes, inv.nr.3486, Rolle van de superin
tendent, 9.8.1633.
42) Heinkenszand, RAZE 2778, 10.6;13.8;16.8;19.8.1640
e.a. en Goes, Nots.Johan van Rijen, RAZE 2555, 34,
17.8.1640.
42a) Goes, Archief Stad, inv.nr.5039, stukken betreffende
de inning en verpachting van het zoutgeld, 9.3.1628.
43) Stichting Genealogisch Centrum Zeeland, Middel
burg, J.Heerebout, bewerking van de poorterboeken
van Vlissingen en Veere.
Dr. A. Kort, proefschrift met de titel "Geen cent teveel. Armoede en armenzorg op
Zuid-Beveland, 1850-1940". Dit boek is in de boekhandel te verkrijgen.
Armoede en armenzorg één van de onder
werpen, die al sinds zijn geschiedenisstu
die aan de Vrije Universiteit de belangstel
ling had van Albert Kort. Het ging hem om
de bestudering van de wijze waarop de
minderbedeelden in de samenleving wer
den behandeld. Zo'n onderwerp kwam in de
jaren zeventig en tachtig van de vorige
eeuw in de belangstelling. Het behandelde
de geschiedenis van de gewone man en de
gewone vrouw, dus: onze geschiedenis en
niet die van de hooggeplaatsten in de
samenleving.
We hebben'het over Albert Kort, sinds 1982
leraar geschiedenis aan het Goese Lyceum
in Goes.Een aantal jaren geleden was hij
een termijn secretaris van de Heemkundige
Kring de Bevelanden. Zijn plan om nog eens
te promoveren had hij jarenlang in de ijs
kast gezet. Op kordate wijze besloot hij in
1995 zijn promotieonderzoek te beginnen
aan de Erasmusuniversiteit met prof. dr. H.
van Dijk als promotor. Zijn onderwerp was
de geschiedenis van de armoede en de
armenzorg op Zuid-Beveland over de
periode 1850 tot 1940.
Daarvoor had hij de archieven van de Beve-
landse gemeenten nodig en die van kerke
lijke archieven, met name die van de Her
vormde Gemeenten. Eens te meer bleek
hoeveel schatten in de archieven van Goes,
Borsele, Kapelle en Reimerswaal verscholen
liggen. Natuurlijk, vele genealogen maken
gebruik van de mogelijkheden die de archie
ven bieden, maar Kort gaf in zijn studie
overduidelijk aan, dat ook de wetenschapper
39
