Het hek is van de dam
Bas Chamuleau
Afb.2. Oude damhekken aangetroffen in de
Poel.
Het resultaat van het onderzoek is een ver
zameling van ongeveer 70 afbeeldingen
van schilderijen, prentbriefkaarten, teke
ningen en foto's.
Daarbij is er een beschrijving van de
afbeeldingen met een tijdsbepaling. Om het
geheel te completeren heb ik een tekst
samengesteld die de geschiedenis van de
ontwikkeling van het damhek beschrijft.
Dat geheel wordt binnenkort op een cd-rom
gezet voor de liefhebber en voor toekomstig
onderzoek.
Begrippen:
Damhek(ken): Hek op een dam (tussen
twee sloten) dat een stuk (wei)land afsluit,
(groot woordenboek van Dale).
Aantekening: In deze studie wordt het
damhek beschreven dat binnen boven
staand begrip valt. In de spreektaal wordt
een hek geplaatst, voor een boerderij, ook
damhek genoemd. Om hierover geen mis
verstand te laten bestaan, noem ik dit
hierna een erfhek of tuinhek.
Dit erfhek is uitgegroeid van een functio
neel hek (poort) naar een hek met allerlei
versieringen (symbolen). Soms zijn het
ware kunstwerken. Dit noem ik hierna het
sierhek. Het sierhek is veel toegepast als
poort naar landgoederen.
Afb. 1. Oud damhek. (ondersteboven).
Inleiding
Op een van mijn fietstochten door de Poel
werd mijn aandacht getrokken door een
groep oude ijzeren damhekken. Het dam
hek is lange tijd mede gezichtsbepalend
geweest voor het agrarische land. Het dam
hek ging mij boeien. Diverse hekken heb ik
gefotografeerd. Ik ben op zoek gegaan naar
de oorsprong van het damhek. Vele oude
damhekken die ik gezien heb werden niet
meer gebruikt als damhek maar als afzet
ting in de weilanden. Ze staan nu weg te
roesten!
Ik heb getracht aan de hand van fotomate
riaal en oude afbeeldingen de geschiedenis Afb.3. 1650, weilanden met vee.
van het damhek in beeld te krijgen. Litera
tuur hierover is maar weinig te vinden.
B koT' WK RS-HkVKN"
2
