Zuid-Beveland, kennis met de familie Prei
ser. Jan was als hij vrij was steeds op pad
om iets te eten te organiseren. Hij maakte
altijd overal een praatje en maakte zo ken
nis met een mevrouw, die buiten aan het
werk was. Ze vroeg of hij iets wilde drinken
en hij kreeg wat brood mee.
Toen Jan bij zijn terugkeer in de barak dit
vertelde, vroeg ik hem of hij bij een volgend
bezoek wilde vragen of ze genegen was onze
was te doen, want daar had ik en ook Jan
een grote hekel aan. En zo geschiedde.
Op zekere dag moest Jan voor een behande
ling naar het ziekenhuis in Waldshut. Hij
had zgn. hartklachten, want Jan werkte
niet graag. Hij vroeg of ik het wasgoed wilde
ophalen. Zodoende maakte ik kennis met
Frau Anna Preiser en haar drie kinderen.
Ze was een goede, dappere vrouw, wier
man aan het front was. Zij verbood als
enige vrouw in het dorp haar kinderen de
toetreding tot de Hitlerjugend. Dat was in
de ogen van de 'Partei' een doodzonde! 'Na
de oorlog zullen we met je afrekenen', werd
haar door de Gestapo meegedeeld, 'Maar
omdat je man aan 't front is word je nu
gespaard'. Ze werd op de zwarte lijst gezet.
Haar echtgenoot, Alfons Preiser, die ik met
kerst 1943 voor het eerst ontmoette, had de
verschrikkingen van de oorlog reeds vroeg
ondervonden. Hij was ingedeeld als 'Pan-
zerführer' bij het leger van generaal Gude-
rian. Ze waren in de winter van 1941 met
hun tanks Moskou tot op 5 km genaderd,
maar door de heftige kou konden de tanks
niet meer voor of achteruit. Temperaturen
van -50 graden werden er geregistreerd!
Tot zijn geluk werd hij vanuit Rusland
overgeplaatst naar Zuid-Frankrijk, waar
hij later de invasie meemaakte om vervol
gens te worden ingezet tegen de luchtlan
dingen van de geallieerden bij Arnhem.
Tenslotte werd hij met z'n groep ingezet bij
het Ardennenoffensief van Von Rundsted
in december 1944. Het mag een wonder
worden genoemd dat hij zonder verwon
dingen dit alles heeft overleefd. Enkel een
bevroren teen herinnerde hem aan zijn ver
blijf in Rusland.
Hoe de Duitsers met hun eigen mensen
omgingen moge het volgende illustreren:
Frau Preiser had een broer Sepp. Deze was
wegens oorlogsverwondingen afgekeurd en
werkte in de fabriek. Bij een collecte van
'Winterhilfe' weigerde hij iets te geven en
dat was in de ogen van de Gestapo een mis
drijf. Sepp werd opnieuw opgeroepen en
ingedeeld bij een strafcompagnie. Binnen
een paar weken na zijn oproep sneuvelde
hij in Rusland.
Vluchtplannen
Het feit dat we zo dicht bij de Zwitserse
grens waren, zorgde er voor dat we regel
matig aan een vlucht naar Zwitserland
dachten. Voor ons was dat het beloofde
land, waar we naar toe wilden.
Als het werk het toeliet ging ik, meestal
alleen, op verkenning uit. Ik had in Walds
hut een kaart van de omgeving bemach
tigd. Spoedig kende ik elk plaatsje in het
grensgebied, waar we officieel niet mochten
komen. Dikwijls ging ik in de richting van
Rechberg, waar ik een mooi uitzicht had op
een breed dal en het dorpje Trasadingen in
Zwitserland. Ik ontdekte dat daar veel
grensbewaking was en zocht daarom naar
een andere locatie.
Er was echter een intermezzo waar we
allemaal van opkeken. Bij ons in de barak
was een zekere Louis van Leeuwen uit
Hansweert. Die ging met een rugzak om
appels, ter misleiding van de grenswach
ten, richting grens bij de boerderij 'Vogel
hof. Daar achter lag Zwitsers gebied.
Onopgemerkt en onwetend passeerde hij
de grens en klopte aan bij een boerderij om
wat appels te kopen. Groot was z'n verba
zing toen hij van de boer vernam dat hij in
Zwitserland was. Die raadde hem aan daar
meteen te blijven.
Maar Louis, die een goede vriend in onze
barak had, wilde die niet in de steek laten.
Hij ging weer terug de grens over, zich
steeds verbergend voor de grenswachten.
Hij keerde terug in de barak en om te
bewijzen dat hij in Zwitserland geweest
was had de boer hem een 20 rappen munt
meegegeven!
Het was een bizar verhaal, waarbij geluk,
toeval en durf een grote rol speelden.
Later is Louis er toch in geslaagd samen
met zijn vriend naar Zwitserland te vluch
ten, ditmaal enkele reis!
6
