volgd door diefstal'. Het werd veroordeeld
tot de doodstraf met de strop. Volgens de
Middelburgsche Courant van die dag had
den noch de debatten, noch de uitspraak
van het arrest, noch de krachtige toe
spraak van de voorzitter van het hof enige
indruk op hem gemaakt en hij toonde geen
berouw over zijn onmenselijke daad. De
dag erna vroeg hij cassatie aan, die uitein
delijk afgewezen werd, zodat de doodstraf
ten uitvoer gebracht kon worden. Deze
werd gepland op 1 november 1826.
De dans ontsprongen
Op 1 november werd Hendrik Antonisse
vanuit zijn cel in het 's-Gravensteen over
gebracht naar de rechtszaal in het stadhuis
te Middelburg. Hier vond een laatste con
frontatie met de rechtbank plaats, waarbij
naast de voorzitter mr. Johannes Jacobus
Berdenis Berlekom (rechter in de Recht
bank van eerste aanleg te Middelburg), de
procureur-crimineel en de griffier aanwezig
waren. Hier werd aan Hendrik de laatste
mogelijk geboden om zijn hart te luchten.
Toen de voorzitter hem het woord gaf
bekende hij dat hij vier dagen voor het ple
gen van de overval op Leuntje Kuilenbroek
met hetzelfde doel naar de hofstede van
Cent Centse onder de gemeente 's-Heer
Abskerke was gegaan. Hij had daar alleen
de dienstmeid aangetroffen, die in de keet
aan het werk was. Toen hij zich ervan
overtuigd had dat er verder niemand op de
hofstede aanwezig was, trok hij een knup
pel uit een houtklamp met de bedoeling om
de meid hiermee buiten westen te slaan,
zodat hij, net als het geval was bij Leuntje
Kuilenbroek, ongestoord zijn gang kon
gaan. Toen het meisje echter zijn bedoelin
gen in de gaten kreeg, ging ze schielijk op
de vlucht en verijdelde hierdoor zijn voor
nemen. Nogmaals bevestigde hij dat hij
twee dagen voor de overval op Leuntje Kui
lenbroek het plan bedacht had om bij haar
zijn slag te slaan. Tot slot vertelde hij dat
hij aan geen andere misdrijven schuldig
was.
Na deze bekentenissen werd hij naar het
schavot geleid en onder toeziend oog van
honderden nieuwsgierigen werd om twaalf
uur precies door de scherprechter een
einde aan zijn leven gemaakt. Abraham
Vreke en Michiel de Sutter, beiden com
mies-griffier bij de rechtbank, deden aan
gifte van zijn overlijden bij de burgerlijke
stand van Middelburg.
Geraadpleegde bronnen en literatuur:
Zeeuws Documentatiecentrum:
De Middelburgsche Courant van 11 juli 1826 en 2 novem
ber 1826.
De Zierikzeesche Courant van 14 juli 1826.
Zeeuws Archief:
Archief Colleges van toezicht op de strafinrichtingen in
Zeeland, nummer 219.718.
Rechterlijke archieven 1796-1838, inventarisnummer 106,
vonnis 2418.
Burgerlijke Stand van Hoedekenskerke en 's-Gravenpolder.
Noten:
1. Leuntje Kuilenbroek was circa 1749 te Vlake geboren
als dochter van Marinus Kuilenbroek en Johanna Oost
hoek. Ze was getrouwd met Jan de Jonge en ze is op 26
mei 1826 om vier uur 's morgens in Hoedekenskerke
overleden.
2. Een spint was een inhoudsmaat voor droge waren ter
grootte van 5 liter.
3. Hendrik Antonisse was geb./ged. 24/29.12.1776 te
's-Gravenpolder als zoon van Maarten Antonisse en
Jannetje Hoogstraten, doopgetuigen waren Meerten
Cornelissen Ruster en Lena Hubrechtsen. Op 1.5.1813
trouwde hij te 's-Gravenpolder met Jannetje Krijgers,
oud 23 jaar, geb. te Borsele, d.v. Stoffel Krijger en
Jacoba van Weele, overl. 30.8.1855 te 's-Gravenpolder.
4. Uit het huwelijk van Hendrik Antonisse en Jannetje
Krijger werden te 's-Gravenpolder de volgende kinderen
geboren: Maarten (6.10.1813), Jacobus (27.10.1814),
Maria (31.12.1816 - 8.3.1822), Helena (14.11.1818 -
23.1.1821), Marinis (17.11.1822 - 16.10.1824) en Maria
(19.4.1824).
5. Een spinde is een provisiekast.
Noot van de redactie (Jan de Jonge):
Als aanvulling op noot 1 volgen hier nog enige genealogi
sche gegevens en informatie over de plaats van het mis
drijf.
In de omgeving van Kwadendamme/ Langeweegje woon
den in die tijd verschillende (katholieke) families De
Jonge. De echtgenoot van Leuntje, Jan Janse de Jonge was
afkomstig uit de familie van Jan Janse de Jonge 1635 's-
Heer Abtskerke - 1685 Hoedekenskerke) en Maayken
Bastiaans Zuidhof 1637 - 28 febr. 1723 Kwadendamme).
De gegevens van Jan en Leuntje luiden als volgt:
Joannes de Jonge, ged. Kwadendamme 10 april 1754,
overl. Kwadendamme 23 mei 1811, tr. 19 september 1774
Apollonia (Leuntje) Keulenbroek, ged. Vlake 9 november
1750, overl. Kwadendamme 26 mei 1826, dochter van
Marini Hubrechtse Cuijlenbroeck en Joannae Wouterse
Verduijn.
Kinderen:
1. Marinus, "Filius illegitimus", ged. 29 augustus 1774,
get. Marin en Maatje de Jong.
2. Cornelius, ged. Schore 16 januari 1776, overl. Kwaden
damme 26 febr. 1853.
get. Wouter en Adriana Kuilenbroek.
3. Joanna, ged. 7 februari 1778, overl. Kwadendamme 18
juli 1828.
28
