De toenmalige conservator van het
museum voor Zuid- en Noord-Beveland, de
heer A.M. Wessels, schrijft in dit boekje
dat de handboogsociëteit in 1919 'zoover
was ingezonken' dat ze eigenlijk niet meer
actief bestond. De bogen en de doelen wer
den voor 10 gulden verkocht en het laatste
kasgeld, groot f4,50, werd gezamenlijk
verteerd. Als redenen van de neergang
geeft hij de mobilisatie van de le wereld
oorlog en de opkomst van de Vrijwillige
Landstorm, waar nogal wat schutters lid
van werden.
Toch werd de vereniging niet ontbonden.
De verenigingstrofeeën werden in bewaring
gegeven bij het museum en de vereniging
leidde een slapend bestaan tot 1932. In sep
tember 1932 namen de heren J.M. Bielen,
A. Janssen en F. Baarends het initiatief om
de vereniging nieuw leven in te blazen. De
sporttrofeeën van weleer werden terugge
haald uit het museum en kregen een plaats
in het nieuwe clublokaal: Café Baarends-
Verbeem aan de Voorstad. Op 19 april 1933
werd de handboogsociëteit heropgericht.
Het programmaboekje van het 85-jarig
bestaan vermeldt 24 leden met naam en
toenaam. De handboogschutterij blijkt dan
een katholiek-liberale signatuur te hebben.
Het 85-jarig bestaan werd gevierd op 10, 12
en 13 mei 1934 met schietingen op de doe
len en op de liggende wip achter het café
van Baarends en op de steng of staande
wip op het terrein aan de Polderseweg.
Na 150 jaar
De handboogsociëteit 'Jacoba van Beieren'
bestaat nog steeds. Het is waarschijnlijk
met afstand de oudste sportvereniging van
Goes. Het kleine clubje met nog 6 actieve
leden is nog altijd gevestigd in de gemeente
Goes en lid van de Goese Sportraad. Maar
een eigen clublokaal en schietterrein bin
nen de gemeente heeft de club niet. De
leden beoefenen hun sport zelfs buiten de
gemeente Goes op het terrein van zuster
vereniging 'Sint Andries' in Wemeldinge.
Daar is ook in de zomer van 1999 het 150-
jarig bestaan gevierd met een schieting op
de prange.
Hopelijk breken er voor 'Jacoba van Bei
eren' nog eens betere tijden aan, zodat ze
binnen de gemeente Goes op een eigen stek
hun wedstrijden kunnen houden. Het kan
toch niet zo zijn dat de oudste sportvereni
ging van Goes een kommervol bestaan leidt
in een buurgemeente.
Noten:
1. 'Vermaak tussen beschaving en kerstening', blz.
428/430.
2. 'Ijsvermaak', H.J.Z.N.B. 1998, blz. 63 t/m 76.
3. 'Het ligchaam staat regtop', H.J.Z.N.B. 1994, blz. 17
t/m 31.
4. 'Een schamele landstede', blz. 325/331.
5. 'Een schamele landstede', blz. 331/335.
6. 'Van kruisboog tot biljart'.
7. Vermaak tussen kerstening en beschaving", blz.
363/365.
8. Vermaak tussen kerstening en beschaving', blz.
369/370.
9. Vermaak tussen kerstening en beschaving", blz. 370.
Goese Courant 23-8-1884, 26-8-1844, 28-8-1884 en 13-
9-1884.
10. Zie voor legendevorming rond Jacoba van Beieren: 'Een
schamele landstede', blz. 157. t/m 159.
11. Archief Jac. v. B., notulenboek.
12. Archief Jac. v. B., notulenboek.
13. Archief Jac. v. B., losse stukken.
14. 'Gedenkboek van de feestviering op den 6 July 1859',
blz. 53 t/m 59.
15. Vermaak tussen kerstening en beschaving', blz. 369 en
bijlage bij hfst. 12-2.
16. Archief Jac. v. B., notulenboek.
17. Archief Jac. v. B., kasboek.
18. Archief Jac. v. B., losse stukken.
19. Archief Jac. v. B., notulenboek.
20. 'Gedenkboek van de feestviering op den 6 July 1859',
21. Goessche Courant: 8-7-1879, 14-8-1884, 17-8-1889, 30-
6-1891, 14-9-1907.
22. 'Jubileumconcoursen op doel, steng en liggende wip'.
Geraadpleegde literatuur:
1. Vermaak tussen beschaving en kerstening', J. Hel
sloot, Amsterdam, 1995.
2. 'De schuttersgilden en schutterijen van Zeeland', J.A.
Jolles, Middelburg, 1934.
3. Van kruisboog tot biljart', G.R. Heerebout, Goes, z.j.
4. 'Een schamele landstede', C. Dekker, Goes, 2002.
5. 'Gedenkboek van de feestviering op den 6 July 1859',
Goes, 1859.
6. 'Jubileum-concoursen op doel,steng en liggende wip',
A.M. Wessels e a., Goes, 1934.
Geraadpleegde archieven:
1. Archief handboogsociëteit 'Jacoba van Beieren', 1849-
1874.
2. Documentatiemap no. 48, Gem. Arch. Goes.
3. Archief Sociëteit Van Ongenugten Vrij', 1806-1860.
4. Goessche Courant, 1850-1919.
9
