hoe de Administrateur heeft meenen te
mogen ingrijpen in de werkkring van den
Hoofd-Directeur en daarentegen heeft ver
zuimd de jaarrekeningen op te maken;
Het overdreven vertrouwen in den Adviseur
die een geheel ander vraagstuk heeft uitge
werkt dan hem was voorgelegd, is alzoo de
grond-oorzaak van den ongelukkigen toe
stand waarin men verkeert. De Hoofddirec
teur wiens taak eerst met de fabricage aan
vangt, heeft zich ijverig gekweten.'
In zijn algemeenheid ging het in de loop
van de jaren vijftig in de teelt en de ver
werking van de meekrap steeds beter. Men
had dankzij forse investeringen kans
gezien om de concurrentiepositie flink te
verbeteren. Bouman schreef erover: 'Er
werd door de verlaagde productiekosten en
de gunstige prijzen in het algemeen weer
met winst gewerkt. Slechts de Maatschappij
van verbeterde meekrapbereiding, onder lei
ding van den fabrikant O. Verhagen te
Goes, leed zulke verliezen, dat deze onder
neming reeds na eenige jaren moest worden
geliquideerd.'27>
Voor de fabriek Zuid-Beveland was het tij
inderdaad niet te keren. Ondanks de niet
aflatende inzet en ijver van de directeur
werd de productie in april 1857 stilge
legd. Tijdens de algemene vergadering op
28 december 1857 werd met 74 tegen 8
stemmen besloten om de maatschappij te
ontbinden. Er werd een commissie inge
steld die belast werd met de liquidatie
van de maatschappij. Deze commissie
bestond uit O. Verhagen, C. Pilaar en mr.
A. F. Sifflé, advocaat en notaris te
Middelburg.
Otto Verhagen beschreef tot in detail het
verloop van de geschiedenis en gaf dit
geschrift - bestemd voor alle belangheb
benden - in druk uit. Hij schreef o.a.:
'Ik verscheen in de laatste vergadering, even
als in alle vorige, met een gerust geweten
van eerlijke en trouwe pligtsvervulling, met
een kalm gemoed, doch vol leedgevoel en
spijt, van innige spijt! over het treurig einde
eener zoo schoone onderneming. Minder,
veel minder om het verlies van mijn eigen
kapitaal, of om het verlies van mijn tegen
woordig middel van bestaan. Maar een
terugblik op het verledene, brengt mij zoo
vele Vennooten voor den geest, die óf uit
vriendschap óf in het vertrouwen op mijne
eerlijkheid en bekwaamheid, hunne kapita
len aan mij toevertrouwden, en die nu
helaas! die kapitalen totaal verloren zullen
zien; dit is het wat mij het meeste smart en
pijnlijk aandoet. 28)
De mooie droom van een bevlogen onderne
mer was gedurende tien jaar gaandeweg
tot een nachtmerrie geworden en uiteinde
lijk uiteengespat. Het feit dat hij door de
liquidatie van de maatschappij persoonlijk
de kapitale som van 32.000,- verloren zag
gaan, was voor Otto Verhagen niet het
allerbelangrij kste
De fabriek Zuid-Beveland opnieuw in
bedrijf
Op vrijdag 30 april 1858 vond in logement
De Korenbeurs te Goes ten overstaan van
notaris L. van der Moer te Colijnsplaat de
openbare verkoop van de fabriek plaats.
Gebouwen met stoom- en andere werktui
gen en verdere aanhoorigheden, uitma
kende de Meekrap-fabrijk Zuid-Beve
land'). Otto Verhagen, teleurgesteld door
het debacle maar niet uit het veld gesla
gen, kocht - als enige bieder tijdens de
veiling - de fabriek. Hij betaalde er de
kapitale som van 64.000,- voor, plus
10.469,95 voor de bijbehorende roerende
goederen.29'
In 1859 werd het bedrijf - dat toen werkte
onder de naam Firma Verhagen Co -
weer in werking gesteld. Het had de schijn
van een hoopvolle herstart, maar de jaren
die volgden verliepen moeizaam en al snel
zou blijken dat het rendement niet in ver
houding stond tot de grote investering. Dat
probleem lag er trouwens voor de hele mee
krapindustrie, die geleidelijk aan opnieuw
in een neerwaartse spiraal terecht kwam.
In 1864 en 1865 was de fabriek Zuid-Beve
land alleen nog in bedrijf voor het drogen
van wortels. Daarna lag het bedrijf stil.30'
Toen in 1868 de Duitse chemici Graebe en
Lieberman erin slaagden om uit steenkool-
teer verfstoffen te bereiden, betekende dit
het begin van het definitieve einde van de
hele meekrapcultuur. Vele betrokkenen
konden het de eerste jaren nog niet gelo
ven.
13
