Huis", d.w.z. in Vredelustde stichting
van het Burgerlijk Armbestuur alhier,
waar vele arme afgeleefden zich voorberei
den, onder de hoede van de mannen van
"de bedeeling" tot het afscheid nemen van
den "aardschen poel van jammer en
ellende". Vredelustkomt hier meer en
meer in slechten reuk. Velen zeggen, dat
het echtpaar, aangesteld voor het beheer,
niet voor zijne taak geschikt is, anderen
dat het leven voor de mannen er draaglijk
is, terwijl de vrouwen er in hare grijze
dagen nog een laatste lijdensschool doorlo
pen. Uit zeer goede bron weten we dat een
erge zieke wel eens een boterham werd
gegeven, die twee a drie dagen was uitge
droogd en dat een onzer ingezetenen op de
vraag hoe en door wien de zieken, vooral
des nachts verpleegd worden, geen vol
doend antwoord bekwam Onzerzijds
willen we nog releveeren, dat het armbe
stuur beter gedaan had, geen stichting te
bouwen, maar meer geld beschikbaar had
gesteld voor zelfverpleging, met andere
woorden, dat het verplegingsstelsel in een
gebouw niet deugt. Maar we weten het wel:
het is om een koopje te doen; de arme drom
mels, de afgeleefde werkkrachten, de uitge
knepen maatschappelijke citroenen moeten
nog wat getrapt worden eer ze rustig kun
nen rotten.22)
Pas in 1911, toen het echtpaar Kosten
wegens hoge ouderdom werd onslagen, leek
voor Vredelust een rustiger periode te zijn
aangebroken.23' Het aantal conflicten nam
drastisch af en het aantal verzoeken om
inwoning liet vanaf 1912 weer een stijging
zien.
Of de bejaardentehuizen in Wemeldinge en
Wolphaartsdijk ook een dergelijke turbu
lente ontwikkeling doormaakten, weten we
niet. De notulen van de armbesturen
maken er in elk geval geen gewag van. Dit
kan wijzen op meer harmonieuze verhou
dingen. Het kan echter ook betekenen dat
de autoriteiten beter dan die in Yerseke
erin slaagden de conflicten te onttrekken
aan het oog van de buitenwereld.
Noten
GA Kapelle, Archief gemeente Wemeldinge, inv.nr. 1442,
notulen BA 14-8-1891.
GA Reimerswaal, Archief BA Yerseke, notulen BA 9-10-
1889 en 4-12-1889.
GA Kapelle, Archief gemeente Wemeldinge, inv.nr. 1443,
notulen BA 11-12-1896 en 18-12-1896.
GA Goes, Archief hervormde gemeente Wolphaartsdijk,
inv.nr 3, notulen 13-10-1865 en 17-7-1868.
GA Kapelle, Archief gemeente Wemeldinge, inv.nrs. 205
(corr B&W, brief 17-6-1907) en 1445 (notulen BA 28-11-
1907).
De jaarverslagen van de regionale gezondheidscommissies
zijn te vinden in: GA Goes, Archief gezondheidscommissie
1903-1934, inv.nrs 56 ev.
GA Goes, Archief hervormde gemeente Wolphaartsdijk,
inv.nr 3, notulen 25-2-1907, 18-3-1907, 1-4-1908 en 27-5-
1908.
GA Reimerswaal, Archief BA Yerseke, notulen BA 31-1-
1900.
Zie voor de totstandkoming van Vredebest: A.L.Kort, Geen
cent te veel. Armoede en armenzorg op Zuid-Beveland,
1850-1940 (Hilversum 2001), 167-169.
H.F. Waverijn, Van armenzorg naar zorgcentrum. Een
geschiedenis van het Burgerlijk Armbestuur en 25 jaar
Burgerlijke Instelling voor Bejaardenzorg (Yerseke 1995),
104-105.
GA Goes, Archief hervormde gemeente Wolphaartsdijk,
inv.nr 4, notulen 1918.
GA Reimerswaal, Archief BA Yerseke, notulen 15-1-1908.
GA Goes, Archief hervormde gemeente Wolphaartsdijk,
inv.nr 4, notulen 20-3-1911.
GA Reimerswaal, Archief BA Yerseke, notulen 27-12-1911.
GA Reimerswaal, Archief BA Yerseke, notulen 11-4-1906,
2-5-1906 en 16-5-1906.
GA Reimerswaal, Archief BA Yerseke, notulen 16-4-1919,
22-1-1925 en 9-1-1929.
GA Reimerswaal, Archief BA Yerseke, notulen 21-5-1924.
GA Reimerswaal, Archief BA Yerseke, notulen 29-3-1911.
GA Reimerswaal, Archief BA Yerseke, notulen 21-3-1912.
In 1912, bijvoorbeeld, merkte een lid van het armbestuur
in Yerseke zelfs op, dat wanneer de bevolking van Vrede
lust zoo blijft toenemen het Armbestuur wel genoodzaakt
zal zijn de bedeelden van diaconieën te gaan weigeren ten
einde geene plaats te kort te komen.
GA Reimerswaal, Archief BA Yerseke, notulen 14-11-1900,
5-12-1900, 17-5-1901, 14-5-1902 en 3-3-1905.
GA Reimerswaal, Archief BA Yerseke, notulen 9-3-1905 en
8-11-1905.
De Baanbreker, Sociaal-Democratisch Weekblad voor Zee
land 20-10-1906. Het nummer van De Baanbreker was het
armbestuur toegestuurd, vermoedelijk, zo was op de voor
kant van de krant geschreven, door J. Ossewaarde, des
tijds onderwijzer en lid van de SDAP (zie: GA Reimers
waal, Archief BA Yerseke, corr 1906).
GA Reimerswaal, Archief BA Yerseke, notulen 18-5-1910,
18-1-1911 en 23-3-1911.
9
