De Bevelanden onder stroom: 75 jaar elektriciteit in huis
Frank de Klerk, Historisch Museum De Bevelanden*
Niemand kan zich nog een dagelijks leven
zonder elektriciteit indenken. Als even de
stroom uitvalt is de hele maatschappij ont
regeld. Nog maar vijfenzeventig jaar gele
den kende men deze problemen niet. Elek
triciteit was een nog bijna onbekend
fenomeen, dat zijn plaats nog moest vero
veren in de samenleving
De PZEM komt op de Bevelanden.
Het grote gebruiksgemak van elektriciteit
en de toepasbaarheid in en rond het huis
zorgen ervoor dat elektriciteit steeds alge
mener wordt. Vanaf Walcheren wordt in
1929 door de PZEM een elektriciteitskabel
naar Zuid-Beveland
gelegd. Walcheren en de
Bevelanden vormen de
zogenaamde 'Midden
groep' binnen Zeeland. Om
de laatste details van de
aansluiting in de
gemeente Goes te regelen
vergadert het college van
B. en W. in mei van dat
jaar met de directeur en
een ingenieur van de
PZEM. Op een kaart
wordt het aan te leggen
netwerk getekend, en
bepalen de heren de plaat
sen van de schakelsta
tions.1'
In de Goesche Courant
van dat jaar verschijnen
diverse ietwat opvoedkun
dige artikelen om de men
sen vertrouwd te maken
met de nieuwe energie
bron. De boodschap is dat
mensen niet bang hoeven te zijn voor de
gevaren die aan elektriciteit zouden kle
ven.
Een propaganda-avond van de Philips-
fabriek in het Goese Schuttershof krijgt
een uitvoerig verslag in de kolommen van
de krant. De propagandist adviseert om in
huis zoveel mogelijk stopcontacten aan te
laten leggen, zodat overal aansluitmoge
lijkheden zijn voor handige apparaten,
zoals de stofzuiger, het waterketeltje, het
strijkijzer en de radio. In de huiskamer
verdient een lichtkroon met meerdere lam
pen aanbeveling. Een dia-serie met het
thema: 'hoe electriciteit wel en niet moet
worden toegepast' besluit zijn voordracht.
Een ingenieur van de PZEM houdt vervol
gens een praatje over het vastrechttarief;
een slimme huisvrouw zet apparaten aan
tijdens uren waarop weinig stroom wordt
afgenomen. Na de pauze draait er een
Afb. 1. Het leggen
risch Museum De
van elektriciteitskabels in Goes. (Foto Histo-
Bevelanden.)
bedrijfsfilm van Philips, die de krant
belangwekkend noemt.2'
Als kort daarop de jaarlijkse NIJTENGO
(Nijverheidstentoonstelling Goes) wordt
georganiseerd, staat deze bol van de elek
trische snufjes. Bij de opening speelt de
16
