Verschenen
december 1791 landspastoor als opvolger
van Van Papenhoven. Heijdendaal bleef tot
1796 toen hij naar Sassenheim vertrok.
De volgende landspastoor was Simon van
Veen, die dat bleef tot 1801. Door de veran
deringen in het staatsbestel ijverde men
sinds 1795 in 's-Heerenhoek voor een
eigen, zelfstandige, parochie. Op 21 juli
1796 werd hier de eerste steen gelegd voor
een nieuwe kerk, die op 14 september 1797
voltooid werd. Pas in 1798 werd hier de
eerste pastoor, J.W. Fronhoff, aangesteld.
Door de oprichting van de parochie 's-Hee-
renhoek werd de landsparochie aanmerke
lijk verkleind. Heel het westelijk deel van
Zuid-Beveland kwam onder 's-Heerenhoek
te vallen. Bovendien scheidde in 1801 Kwa-
dendamme zich als zelfstandige parochie
af, met Arnoldus van Kerkhoven als eerste
pastoor.
Einde van de landsparochie
Na het vertrek van pastoor Van Veen in
1801, werd voor het oostelijk deel van Zuid-
Beveland (het restant van de landspa
rochie) Cornelis Kuyper als pastoor aange
steld. Hij was al eerder kapelaan van de
landsparochie geweest. In 1804 stichtte hij
in Kapelle een eigen kerkje, doch bleef in
Goes wonen. De parochie te Kapelle kon
vanwege het geringe aantal parochianen
slechts enkele jaren bestaan. In 1806 werd
Kuyper waarnemend pastoor van 's-Hee-
renhoek, waaruit hij reeds in 1807 vertrok.
Na de opheffing van de statie kwam het
kerkje van Kapelle onder de rechtsmacht
van de pastoor van Goes, waarmee dus in
feite de geschiedenis van de landsparochie
als zelfstandige statie eindigt.
Nadien werd in Kapelle nog tot omstreeks
1817 wekelijks de H. Mis gelezen; later nog
slechts eens per jaar, tot 1838. In 1839
werd het kerkje verkocht. In 1818 werd
Heinkenszand als zelfstandige parochie
van 's-Heerenhoek afgescheiden. Ovezande
werd zelfstandig in 1870 en gevormd uit
delen van 's-Heerenhoek en Kwaden-
damme. In 1927 werd Lewedorp als aparte
parochie afgescheiden van Goes, en Yer-
seke in 1893 van Hansweert. Tenslotte ves
tigden zich in 1903 de paters Capucijnen te
Rilland-Bath om daar de zielzorg op zich te
nemen.
Recentelijk is verschenen het boek 'Wande
lingen door Goes in de achttiende eeuw',
van de hand van Joost Adriaanse. De
auteur loopt met de lezer door de straten,
stegen en sloppen, over de markten en
kaden van het toenmalige Goes. Omdat er
door de eeuwen heen veel bewaard is geble
ven, zijn een groot aantal straten en kaden
nog te herkennen. De talrijke historische
illustraties uit de verzameling van Hans
Lindenbergh helpen daarbij een handje. Er
zijn vijftien wandelingen in het boek opge
nomen. Uitgever is de Stichting Maat
schappelijke Belangen te Goes. Het boek
zal tijdens de jaarvergadering voor een spe
ciale ledenprijs verkrijgbaar zijn.
37
