Afb. 5. Yerseke, ca. 1928. Het nieuwe
politiebureau (rechts), woning van de
conciërge (midden), stukje gemeentehuis
(links). (Uit: Zeeuwsche Editie v.h.
weekblad Groot-Rotterdam, 3-8-1928,
blz. 401. Repr. 1983. Collectie Gemeente
archief Goes.)
Verder kunnen we wijzen op de forse sala
risverhogingen waarvan de gemeenteveld
wachters in de periode vanaf de Eerste
Wereldoorlog profiteerden. Moesten de
negentiende-eeuwse veldwachters in Yer
seke genoegen nemen met een jaarwedde
van zo'n 250,- tot 400,-, in de twintigste
eeuw werden hun wedden in korte tijd
meer dan verdrievoudigd. De in 1932 aan
gestelde veldwachters David C. Nijssen en
Gerrit van den Driest verdienden elk
1200,- en in dit bedrag waren de vergoe
dingen voor kleding en schoeisel 125,-),
huur 150,-) en medische zorg 25,-) nog
niet eens begrepen.26'
Door de hogere salarissen konden de veld
wachters zich volledig richten op hun
dienst, waardoor bijbaantjes en nevenacti
viteiten niet langer nodig waren.
Op de jaarvergadering van 16 maart
zal Albert Kort een lezing houden over
de veldwachters in Zeeland.
Noten
1. Ontleend aan E.J. van den Broecke-de Man en J.A.
van Gilst, Dialect op Zuid-Beveland (Vlissingen 1985),
151.
2. Voor de organisatie van de veldwacht in Zeeland in
1855 en in 1909 zie: Zeeuws Archief Middelburg
(ZAM), Archief Provinciaal Bestuur (APB) 1813-1850,
inv.nr. 2671 en Archief Provinciaal Bestuur 1851-
1910, inv.nr. 3778.
3. Voor een algemeen overzicht van de geschiedenis van
de Nederlandse politie zie: F. Perrick, Politie in Neder
land: een inleiding tot haar geschiedenis, organisatie
en taak. Groningen 1982. Zie ook: Cyrille Fijnaut,
Opdat de macht een toevlucht zij? Een historische stu
die van het politieapparaat als een politieke instelling.
Antwerpen/Arnhem 1979. En verder: Frank van Riet,
TUwen dienst De geschiedenis van de politie in Neder
land vanaf de Middeleeuwen tot de Tweede Wereldoor
log. Schiedam z.j. Het beste werk over de veldwacht is
ongetwijfeld: Filip Bastiaen, De veldwachter in het
spanningsveld van autoriteit en solidariteit 1830-1914.
Gent 1984 (onuitgegeven licentiaatverhandeling)
waarin de geschiedenis van de veldwacht in een deel
van Oost-Vlaanderen (Gent en Eeklo) wordt beschre
ven.
4. Provinciaal Blad van Zeeland (PB) No 85, (26-6-1829),
Reglement op de inrigting der veldwachters, in de pro
vincie Zeeland. Dit reglement is een aantal malen
gewijzigd en aangepast. In 1852 naar aanleiding van
de gemeentewet van 1851 (zie: PB No 158, 22-12-1852,
Instructie voor de veldwachters in de provincie
Zeeland) en in 1895 (zie: PB No 118, 30-11-1895,
Instructie voor de bezoldigde gemeente-veldwachters in
de provincie Zeeland).
5. ZAM, APB 1813-1851, inv.nr. 870, brief 16-1-1845.
6. GA Goes, Archief gemeente Kloetinge, inv.nr. 260.
7. GA Goes, Archief gemeente 's-Heer Arendskerke,
inv.nr. 344.
8. Haar-Flikweert, J. van der, 'Het drama van Henricus
Theodorus Klooster. Gemeenteveldwachter te Drei-
schor', in: Kroniek van het Land van de Zeemeermin
(Schouwen-Duiveland), 30 (2005) 76.
9. GA Reimerswaal, Archief gemeente Yerseke, inv.nr. 4,
raadsnotulen 20-2-1830 en 19-11-1831.
10. ZAM, APB 1813-1851, inv.nr. 5174, raadsnotulen-
Yerseke 27-6-1842.
11. GA Reimerswaal, Archief gemeente Yerseke, inv.nr. 5,
raadsnotulen 10-6-1844 en ZAM, APB 1813-1851,
inv.nrs. 857 (14-6-1844) en 5175 (8-7-1844).
12. ZAM, APB 1851-1910, inv.nr. 100, 'Staat huisselijke
gesteldheid'.
13. GA Reimerswaal, Archief gemeente Yerseke, inv.nrs.
144 (raadsnotulen 26-5-1855) en 152 (brief 12-5-1855).
14. ZAM, APB 1851-1910, inv.nr. 1293, volgnr. 9301.
15. GA Reimerswaal, Archief gemeente Yerseke, inv.nrs.
92 (raadsnotulen 20-1-1872) en 169 (brief commissaris
31-1-1872).
16. GA Reimerswaal, Archief gemeente Yerseke, inv.nr.
93, raadsnotulen 12-10-1878 en 17-8-1881.
17. ZAM, APB 1851-1910, inv.nrs. 2437 (brief 16-1-1882)
en 2438 (brief 18-4-1882).
18. GA Reimerswaal, Archief gemeente Yerseke, inv.nr.
95, raadsnotulen 14-1-1886.
19. ZAM, APB 1851-1910, inv.nrs. 2697 (brief 8-10-1887)
en 2698 (brieven 14-12-1887 en 24-12-1887).
20. ZAM, APB 1851-1910, inv.nr. 2750, brief 1-10-1888.
21. ZAM, APB 1851-1910, inv.nr. 2799, brief 15-10-1889.
22. ZAM, APB 1851-1910, inv.nrs 2841 (brief 17-3-1890)
en 2844 (brief 9-1-1890).
23. ZAM, APB 1851-1910, inv.nr. 3187, brief 4-12-1897 en
GA Reimerswaal, Archief gemeente Yerseke, inv.nrs.
99 (raadsnotulen 20-1-1898) en 194 (brief 10-1-1898).
24. ZAM, APB 1851-1910, inv.nrs. 2887 (brief 11-9-1891)
en 2933 (brieven 6-12-1892 en 8-12-1892).
25. ZAM, APB 1851-1910, inv.nr. 3130, brief 2-5-1896.
26. GA Reimerswaal, Archief gemeente Yerseke, inv.nrs.
1147 en 1151, dossiers veldwachters.
32
