Afb. 4. Moskou 8 oktober 1812, tekening door Christian Wilhelm Faber de Faur (1780-1857).
Faber de Faur was een Franse artillerist, kolonel en begenadigd tekenaar. Als deelnemer aan
de oorlog in 1812 vormen zijn naturalistische tekeningen (in totaal meer dan 100) een
belangrijk ooggetuigenverslag. Eerste publicatie 1831-1834.
lengte van tien kilometer met ruim 35.000
karren, reservepaarden, officierskoetsen,
slachtvee, ambulancewagens, marketent
sters en voertuigen om de geroofde buit
terug te brengen; er waren kanonnen en de
trein van ammunitiekarren was vijf kilo
meter lang.u>
Allereerst ging het naar Wilna (Vilnius), de
hoofdstad van het tegenwoordige Litou
wen. Het leger marcheerde dagenlang in
een verstikkende stofwolk over slechte
wegen door een eentonig landschap met
zandige heuvels en donkere bossen. Er was
te weinig drinkwater. Door het drinken
van slecht water sloeg de dysenterie grote
gaten in de gelederen. Binnen veertien
dagen had het leger al 135.000 man verlo
ren door ziekte en desertie. Elke mars kost
meer mensen en paarden dan een stevig
gevecht verzuchtte een officier. Toen het
leger Wilna binnentrok waren de Russi
sche troepen verdwenen en stonden de
grote opslagplaatsen in lichterlaaie, zodat
dit voor Napoleon onontbeerlijk depot ver
loren was. Ruim 30.000 gewonden en kreu
pelen overspoelden de hospitalen in
Wilna.121
Tegen het einde van de zomer was de effec
tieve sterkte van het leger gehalveerd en
was door een fataal beleid een begin
gemaakt met het slachten van de trekpaar
den voor de nodige four age.
Het Russische leger trok zich steeds verder
terug, waarbij alle achtergelaten voorraden
werden vernietigd.
Pas op 17 en 18 augustus vond er een bloe
dig treffen plaats, bij het veroveren van de
stad Smolensk. In de vroege morgen werd
de stad aangevallen; de kanonnen bulder
den, de Russen verdedigden zich hardnek-
7
