Activiteiten Heemkundige Kring de Bevelanden
West-Brabantse Waterlinie
Hanny Louise
zaterdag,
15 september
zaterdag,
13 oktober
zaterdag,
17 november
Buitenbevelandse reis naar 'De Sporen van de West Brabantse
Waterlinie' rond Bergen op Zoom. Uitleg met film over de geschie
denis wordt verzorgd door Mevrouw A. van den Berg, voorzitter
van de Stichting Vrienden van de West Brabantse Waterlinie. We
bezoeken Fort de Roovere en omgeving. Meer over deze excursie leest u
hieronder. Plaats: Heemhuis 'Halchterth', Heemkundekring Halsteren, de
Beeklaan 29a, Halsteren. Aanvang: 13.30 uur. (Zie routebeschrijving op
pagina 24.)
Herfstwandeling en diapresentatie in Ellewoutsdijk onder leiding
van Jan de Ruiter. We bezoeken o.a. ook het Fort van Ellewoutsdijk.
Plaats: Verenigingsgebouw Van Hattumhuis, Zomerstraat 16, Ellewouts
dijk. Aanvang diapresentatie 14.00 uur. (De zaal is open vanaf 13.30 uur.)
Bezoek aan het vernieuwde Zeeuws Museum te Middelburg met
gidsen. (Dit is een gezamenlijke activiteit met de AWN.) Evt. museumjaar
kaarten meenemen. Plaats: Abdijplein, Middelburg. Aanvang: 13.30 uur.
Zie ook de websites www.westbrabantsewaterlinie.nl en www.waterlinieles.nl
Water als bondgenoot, water als vijand. Een
bondgenoot voor de burgers die zich
beschermd wisten door het water, een vijand
voor legers die er vastliepen. Menig soldaat
liet het leven in een zompig moeras, verdedi
gingsgracht of sneuvelde op de hellingen van
een fort. Zo ook in West Brabant. De waterli
nie tussen Bergen op Zoom en Steenbergen
is één van de oudste waterlinies van ons
land. Vanaf 1628 - ten tijde van de Tachtig
jarige Oorlog - heeft deze waterlinie diverse
Europese legers weerstaan.
De linie bestond uit vier forten: Moermont,
Pinssen, de Roovere, Henricus en de inun-
datiegebieden er omheen. Deze gebieden
zijn tijdens het bestaan van de linie zes
maal onder water gezet, bij elkaar opgeteld
gedurende vijftig jaar. Na de val van het
Franse imperium in 1814 raakte de water
linie in onbruik. Er kwamen nieuwe,
modernere, manieren om stad en land te
verdedigen. De linie had zichzelf overleefd.
Een krijgsgeschiedenis van tweehonderd
jaar was ten einde.
Geschiedenis
De aanleg van de West Brabantse
Waterlinie
Aanleiding: Wanneer aartshertogin Isa
bella de vesting Zantvliet, tussen Bergen
op Zoom en Antwerpen, van bolwerken
begint te voorzien en een aantal forten
langs de Schelde laat aanleggen nemen de
Staten-Generaal van Zeeland en Holland
rond 1628 het besluit om drie forten: Moer
mont, Pinssen en de Roovere aan te leggen
op de gevaarlijke punten tussen de moeras
sen ten noorden van Bergen op Zoom. Tus
sen deze moerassen liggen namelijk hoger
gelegen gronden via welke de vijand de
moerassen zou kunnen oversteken. Deze
hogere delen worden accessen genoemd.
Reeds in 1627 werd het Fort Henricus ten
noorden van Steenbergen aangelegd.
De functie van deze nieuwe linie is het
beschermen van Zeeland, de scheepvaart
verbinding tussen Zeeland en Holland en
het noordelijk front van de stad Bergen op
22
