Middeleeuwse geschiedenis van Wemeldinge
Frank de Klerk
Prof. dr. C. Dekker, welbekend schrijver
van standaardwerken zoals het monumen
tale boek Zuid-Beveland en Een Schamele
landstede, werd geboren in Wemeldinge.
Vanaf zijn middelbare schooltijd in Goes
heeft Dekker zich met geschiedenis bezig
gehouden. Wemeldinge bleef een bijzon
dere plek in zijn hart houden en elke opval
lende vermelding van dit dorp in de vele
archiefbronnen die Dekker onder ogen
kreeg werd genoteerd. Dit resulteerde in
een grote hoeveelheid gegevens over de
middeleeuwse geschiedenis van Wemel
dinge. Vermoedelijk is van geen enkel
ander Zeeuws dorp zoveel historische infor
matie uit de middeleeuwen bekend. Inmid
dels heeft Dekker dit materiaal tot een
leesbaar geheel verwerkt, zodat de geschie
denis van een klein Zeeuws dorp met zijn
specifieke bijzonderheden in boekvorm tot
leven kan komen.
De studie vormt een voorbeeld van hoe een
middeleeuwse geschiedenis van een dorp
kan worden uitgewerkt. Het is te verwach
ten dat dit boek in de toekomst als zodanig
gaat werken. Dit gold ook en geldt nog
steeds voor het boek Zuid-Beveland, over
de historische geografie en de instellingen
van een Zeeuws eiland in de middeleeuwen
(Assen 1971), en tevens voor het boek Een
Schamele landstede, Geschiedenis van Goes
tot aan de Satisfactie van 1577 (Goes
2002).
Het meer kleinschalige boek over Wemel
dinge kan ook een standaardwerk worden,
waarmee Wemeldinge en de gemeente
Kapelle beter op de historische kaart
komen te staan.
In het verleden publiceerde de Heemkun
dige Kring een studie van Dekker naar de
stichting van de parochie Biezelinge aan
het begin van de zestiende eeuw.
In het boek wordt de vorming van de
nederzetting vanaf de vroegste tijd
geschetst, de verplaatsing van het dorp en
de verdere groei. Vervolgens worden de
belangrijkste families gevolgd waaruit de
ambachtsheren van Wemeldinge voortkwa
men: de familie van het Blauwhuis, van
Schoudee, en Rijn. Van deze families zijn
stambomen opgenomen. Later krijgen niet-
inheemse ambachtsheren het in Wemel
dinge voor het zeggen. Afzonderlijke hoofd
stukken worden gewijd aan de territoriale
indeling en de waterstaat in het gebied van
Wemeldinge. Ook aan de geschiedenis van
de kerk wordt uitgebreid, tot in alle details,
aandacht besteed, evenals aan de Hervor
ming. Met onvermoede bronnen kan
Dekker inzicht geven in de wijze waarop de
nieuwe godsdienst zich nestelt in de harten
van de dorpsbewoners. Dit is een van de
meest boeiende, en vernieuwende hoofd
stukken, evenals dat over de bevolking en
het bestuur in het laatste kwart van de
zestiende eeuw. Dekker komt tot een aan
vaardbare schatting van het inwoneraan
tal, gaat in op welke functies er worden
vervuld, wie er tot de plaatselijke elite
behoren, wat de activiteiten van de schut
tersgilden en de rederijkers waren, en wat
de middelen van bestaan waren. Bijlagen
met de namen van de pastoors van Wemel
dinge, de kapelaans van de altaren in de
kerk, de kapelaans van de Paardenkapel in
Zwaak, de tekst van de grafzerken in de
kerk, en een index op plaats- en persoons
namen besluiten het boek. De omvang van
het boek is 240 pagina's en het wordt ver
luchtigd met een aantal illustraties. Ver
koopprijs is 22,50. Het boek wordt uitge
geven door de Koperen Tuin in
samenwerking met de Heemkundige Kring
De Bevelanden en is te koop bij De Kope
ren Tuin in Goes. Bij het ter perse gaan
van deze Spuije was de verschijningsdatum
gepland in de week van 22-28 oktober.
35
