Voortbordurend op Colijnsplaat
Nel van Leijen, conservator merklappen HMDB
In het kader van het jaar van de tradi
tie, 2009, heeft het Historisch Museum
De Bevelanden, Singelstraat 13, te Goes
besloten een merklappententoonstelling te
wijden aan Barbara Haringman en haar
beroemde voorvaderen. De tentoonstelling
is te zien van 4 april t/m 4 juli 2009.
Wie was Barbara Haringman? Voor het
beantwoorden van deze vraag moeten wij
teruggaan naar het jaar 1758 als zij wordt
geboren als vierde kind van Jan Jansz.
Haringman en Neeltje van Schelven.
Jan Jansz. Haringman is het achtste kind
van Jan Jansz. Haringman en Clara Con
stance Geelhoet. Vader en zoon bekleden
beiden de functie van Schepen van Colijns
plaat. De vijfde zoon, Maarten Haringman
gaat de geschiedenis in als de kapitein van
het oorlogsschip St. Maartensdijk dat op
bevel van de Admiraliteit van Zeeland bij
stand verleende bij de slavenopstand in de
Berbice in 1763. Deze opstand is succesvol
neergeslagen. Alle drie zijn zoons treden in
hun vaders voetsporen en hebben het tot
schout-bij-nacht of admiraal gebracht.
Barbara Haringman wordt geboren op 16
november 1758 te Colijnsplaat. Op der-
tienjailge leeftijd voltooit zij een aantal
merklappen van een zodanige kwaliteit dat
daaruit blijkt dat zij de borduurkunst zeer
goed beheerst. Een aantal van haar lappen
zijn gedateerd op 1771. Naast haar naam
wordt ook de naam Maria van der Baan
geborduurd. In een logische volgorde begint
zij met een merklap, een stoplap, een lap in
rococotechniek, een tapisserielap en een zij
den lap met diverse zijden bloemmotieven.
Ook een gobelin met de bijbelse voorstel
ling van de Annunciatie behoort tot de col
lectie handwerken van Barbara.
Waar en van wie heeft Barbara dit alle
maal geleerd? Uit nader onderzoek is
gebleken dat de naam Maria van der Baan
voorkomt in de burgerlijke stand van de
stad Zierikzee. Als oudste dochter van
Joost van der Baan en Lijntje Jumulet
wordt Maria geboren op 4 januari 1745.
Haar vader, Joost van der Baan, dient 11
februari 1744 een request in om school te
mogen houden in Zierikzee. Dat wordt hem
toegestaan. Zijn dochter Maria wordt in
een genealogie Van der Baan genoemd als
onderwijzeres. In die tijd was er een Franse
kostschool voor meisjes in Zierikzee. Maria
overlijdt ongehuwd, op 12 januari 1773, te
Zierikzee.
Barbara huwt met Jacobus de Koning. Als
hun oudste dochter, Neeltje Johanna de
Koning, de leeftijd van dertig jaar heeft
bereikt komt die in het bezit van de doos
met handwerken van haar moeder.
Neeltje Johanna huwt te Middelburg met
Leendert Ball en geeft door middel van een
door haar geschreven brieve op hoge leef
tijd de handwerken door aan haar dochter
Amelina Barbara Ball.
Onlangs verschenen deze handwerken op
een veiling te Middelburg. De handwerken
werden per stuk geveild en kwamen in
eigendom bij verschillende kopers.
Deze interessante geschiedenis heeft het
museum doen besluiten om te kijken of
deze bijzondere verzameling handwerken,
aangevuld met historische gegevens, nog
een keer bij elkaar gebracht zou kunnen
worden. Inmiddels heeft een aantal nieuwe
eigenaren toegezegd hun medewerking aan
deze tentoonstelling te verlenen. Tijdens
de tentoonstelling zal ook worden ingegaan
op de achtergronden van de voorvaderen,
bekend bij de VOC en de Admiraliteit van
Zeeland.
De openingstijden van het museum zijn
van maandag tot en met vrijdagmiddag
van 13.00 tot 17.00 uur en op zaterdag van
12.00 tot 16.00 uur. Volwassenen betalen
5,00 p.p. entree, jeugdigen tot 18 jaar
hebben gratis toegang.
10