De hofstede 't Hooch Huys op de vliedberg bij Sinoutskerke Jaap Minnaard Inleiding De cirkel is rond voor het Ganzenreservaat in de Poel bij Sinoutskerke. Ongeveer 1000 jaar nadat de Zeeuwen het gevecht met de elementen, met land en water begonnen, is dit stukje Zuid-Beveland weer terug gegeven aan de natuur. Een duizendjarige strijd tegen het water heeft geresulteerd in het beheer door de Vereniging Natuurmo numenten van een oppervlakte van onge veer 150 hectare cultuurgrond.11 Drie oude veldhoeken, de Thijshoek, Wiegenhoek en Kerkboek, samen het Ganzenreservaat vor mend, dat is wat er over is van de erfenis, die generaties schaapherders, turfgravers, zoutzieders, veeboeren en akkerbouwers hebben achtergelaten. Een erfenis die, voor wat de vorm van het landschap betreft, wellicht dateert uit de late middeleeuwen2» en waarvoor nu, door het te vrijwaren van de ruilverkaveling, de cirkel weer rond is. Als echter de vraag opgeroepen wordt, wat er dient te gebeuren om het Ganzenreser vaat met z'n rijke natuur- en cultuurge schiedenis voor de toekomst te behouden en te delen met de bevolking, dient men eerst terug te gaan naar de geschiedenis van de Poel. Hoe is het Poelgebied na de eerste bedij kingen in 1150 in cultuur gebracht? Wan neer is de parochie en heerlijkheid van Sinoutskerke met z'n kerk en toren ont staan? Waarom bleef door de eeuwen heen het water zo'n probleem voor de Poel? Wat was de rol van de ambachtsheren bij het watei'beheer (waterlozing, waterafvoer) en welke verbeteringen bracht de Brede Wate ring Bewesten Yerseke hier in? Waarom was de periode van 1500 tot 1600 een keer punt voor Zuid-Beveland en gold dit ook voor de Poel? Waarom is er in de Poel altijd hoofdzakelijk grasland geweest? Welke percelen binnen het Ganzengebied waren nog bruikbaar voor akkerbouw? Hoe is de perceelsindeling van het Ganzengebied nu en in welke mate komt deze overeen met die van tweehonderd en vierhonderd jaar geleden? En tenslotte: wie waren de mensen, die deze weilanden en spaarzame akkers beboerden, op welke boerderijen woonden ze? Voor de toekomst dienen we ons primair de vraag te stellen hoe we de interesse voor het Ganzengebied kunnen vergroten en beter met het publiek kunnen delen. Kun nen bepaalde wegelingen wellicht ontwik keld worden tot doorgaande wandelpaden? Kan daarbij ook een bezoek gebracht wor den aan een beperkt aantal veedrinkput ten en meidoornhagen? Kunnen we met de gegevens uit oude bronnen (overlopers, 1596) op bepaalde percelen, middeleeuwse huizen of boerderijen reconstrueren? Op deze wijze is de stap voor de drie veldhoe ken, Thijshoek, Wiegenhoek en Kerkhoek, van beschermd gebied, via natuurreservaat naar een vorm van openluchtmuseum, niet zo groot. Een antwoord op bovengestelde vragen is op dit moment in voorbereiding in de vorm van een studie door de Heemkundige Kring De Bevelanden, wat moet resulteren in een manuscript met de titel 'Een groene oase in de Poel, de geschiedenis van het ganzenreservaat bij Sinoutskerke'.3» Hierin zal de historie van de individuele percelen met hun landschapselementen worden beschreven, waarvan hier als voorbeeld de geschiedenis van de hofstede op de vlied berg gepresenteerd wordt. De hofstede 't Hooch Huys De geschiedenis van deze boerderij op per ceel 1914' is onlosmakelijk verbonden met de landerijen er omheen. Het meest bijzon der was echter wel zijn ligging boven op de vliedberg ten noorden van Sinoutskerke (afb. 1). Op het minuutplan van 1832 s> lijkt de boerderij er nog in al zijn glorie bij 12

Tijdschriftenbank Zeeland

De Spuije | 2009 | | pagina 14