Een dramatisch voorval te Nieuwdorp in de
Nieuwjaarsnacht van 1829
G.J. Lepoeter
'Ik heb d'eer Ued. bij dezen te informeren,
dat ik op den eersten Januarij 1829, des
morgens omtrent vier uuren ben geroepen
op het nieuwdorp, gelegen in de gemeente
van s-heer arendskerke, district Goes, pro
vincie Zeeland, bij den persoon van Mat-
thijs de Gie, arbeider aldaar woonachtig,
ten einde zijne huisvrouw welke in arbeid
was, in mijne qualiteit als vroedmeester, de
behulpsaame hand te bieden ...'Zo begint
de uitvoerige brief van de heel- en vroed
meester P. van de Matte Ganzel te Bors-
sele, gedateerd 14 februari 1829 en gericht
aan de 'Commissie van geneeskundig
onderzoek en toevoorzigt' (de Geneeskun
dige Commissie) te Middelburg.
Er was gedurende de uren die verstreken
waren voordat Van de Matte Ganzel naar
Nieuwdorp vertrok heel wat gebeurd. Dina
Kasse, de vrouw van arbeider Matthijs de
Gie, was voor de derde maal zwanger.11 In
de loop van de oudejaarsavond was het
zover. Op grond van een eerder gemaakte
afspraak werd de hulp ingeroepen van
buurvrouw Cornelia Meijlmans, echtgenote
van Gillis Vermeulen, die 'hoezeer op geene
wettige wijze tot de uitoefening der verlos
kunst geadmitteerd zijnde, echter zich heeft
aangeboden aan de zwangere huisvrouw
door welke zij tot minne was aangenomen
om haar bij gelegenheid van haar toekom
stige verlossing behulpzaam te zijn, zoodat
zij geene verdere hulp van een bevoegd des
kundige zoude behoeven, als voorwendende
dat zij genoegzaam hiermede bekend was.'21
Het was een fatale misvatting want al snel
bleek dat het deze keer geen standaard
bevalling zou worden. Wat de onbevoegde
vroedvrouw ook probeerde, het hoofd van
het kind bleef klem zitten in het bekken. Te
Nieuwdorp was geen erkende vroedmeester
of-vrouw, dus goede raad was duur.
Afb. 1. Dorpsgezicht Nieuwdorp, begin twintigste eeuw. (Collectie J.C. Lindenbergh.)
33
