nog maar sporadisch het geval. Formeel
was de verloskunde hier het domein van
de naar moderne maatstaven opgeleide
heelmeesters (de voorlopers van de tegen
woordige huisartsen), die de plaatsen van
de aloude chirurgijns hadden ingenomen.
Deze heelmeesters waren bijna zonder
uitzondering tevens als vroedmeester
geadmitteerd. Het zou evenwel nog tiental
len jaren duren voordat in de dorpen de
invloed van de illegale vroedvrouwen voor
het grootste deel was teruggedrongen.
Nu deed zich hier een uitermate schrijnend
geval van het handelen van een illegale
vroedvrouw voor, waarvan de Geneeskun
dige Commissie pas anderhalve maand na
dato op de hoogte werd gesteld. Het door
de commissie op 21 februari - gebaseerd op
de brief van 14 februari van vroedmeester
Ganzel - opgestelde proces-verbaal was
mosterd na de maaltijd. De burgemeester
van 's-Heer Arendskerke was de commissie
immers al voor geweest. De heren doctoren
zullen er een gevoel van buitenspel gezet te
zijn aan hebben overgehouden.
Het proces
Het proces tegen Cornelia Meijlmans voor
'De regtbank van eersten aanleg, zitting
houdende te Goes' werd gevoerd op zater
dag 27 juni 1829. De bewijzen waren over
duidelijk en er was nauwelijks sprake van
verweer van de verdachte. Ze werd veroor
deeld voor het onbevoegd uitoefenen van de
geneeskunst (artikel 18 van de wet van 12
maart 1818) en voor het plegen van onwil
lige manslag op het kind van Dina Kasse
(artikel 319 van het Strafwetboek).31 Ten
slotte was er de vaststelling, 'dat hoogst
waarschijnlijk de dood der moeder aan de
verregaande roekeloosheid van deeze vrouw
moet worden toegeschreven.' Ze kreeg de
maximale gevangenisstraf van twee jaar
opgelegd die op het misdrijf van onwillige
manslag stond. Verder werd ze veroordeeld
tot betaling van een geldboete van 25 gul
den en in de kosten van het proces, 'welke
boete en kosten op de beklaagde bij wege
van lijfsdwang zullen kunnen worden ver
haald.'
De rol die de vroedmeester Rademakers
had gespeeld was op zijn minst kwalijk.
In de notulen van de vergadering van
de Geneeskundige Commissie van 2
april 1829 lezen we er over: 'Dat de Heer
Rademakers in genoemde zaak wegens wei
gering zijner hulp niet zeer loffelijk voor
komt.' Daar bleef het bij, het leverde niet
eens een officiële berisping op.
Noten:
1. Dina Kasse was als dochter van Marinus Kasse en
Pieternella de Wit geboren te Biezelinge op 23 januari
1800. Ze huwde te 's-Heer Arendskerke op 27 novem
ber 1824 met Matthijs de Gie. Ze overleed te 's-Heer
Arendskerke op 2 februari 1829. Weduwnaar Matthijs
de Gie trouwde te Kapelle op 22 april 1831 met Neeltje
Maat.
2. Cornelia Meijlmans was geboren te Eekeren, provincie
Antwerpen op 24 augustus 1772. Ze huwde als weduwe
van Marinus Almekinders te 's-Heer Arendskerke
op 21 mei 1811 met Gillis Vermeulen. Ze overleed te
's-Heer Arendskerke op 16 april 1842.
3. Onwillige manslag: het opzettelijk doden zonder vooraf
het plan daartoe beraamd te hebben.
Bronnen:
Zeeuws Archief, Archief Geneeskundig staatstoezicht in
Zeeland, toegangsnummer 47, inv. nr. 56: notulen 17 febru
ari en 2 april 1829; inv. nr. 127: brief P. Ganzel aan Genees
kundige Commissie 14 februari 1829; brief Officier van
Justitie aan Geneeskundige Commissie 20 februari 1829;
Proces-verbaal Geneeskundige Commissie 21 februari
1829; brief G. Rademakers aan Geneeskundige Commissie
26 februari 1829; brief P. Ganzel aan Geneeskundige Com
missie 28 februari 1829.
Zeeuws Archief, Archief Regtbank van Eersten Aanleg te
Goes, toegangsnummer 12, inv. nr. 475, stuk 47.
Gemeentearchief Goes, burgerlijke stand en bevolkingsre
gister gemeente 's-Heer Arendskerke.
Gemeentearchief Kapelle, doopboek Hervormde gemeente
Biezelinge.
36
