Boekindruk
De oorlog in stukken. De beleving van de
jaren 1940-1945 op de Bevelanden. Samen
gesteld door Frank de Klerk. Uitgegeven
door Uitgeverij Het paard van Troje, Goes
(2009). ISBN 978-90-809-531-78. Te koop in
de boekhandel voor 19,95.
In de inleiding zet de auteur/bronnenver-
zamelaar de wijze uiteen waarop hij dit
boek heeft samengesteld. Als uitgangspunt
heeft hij een aantal bekende thema's uit de
Tweede Wereldoorlog genomen. Vervolgens
is hij op zoek gegaan naar bronnen die deze
thema's in een Bevelandse context plaat
sen.
Bij het opsporen van de bronnen heeft de
schrijver alle geluk van de wereld gehad. Ik
heb het idee dat hij zo ongeveer de geluk
kigste mens van de Bevelanden en omstre
ken moet zijn geweest tijdens het samen
stellen van dit mooie boek.
Het boek bestaat uit drie hoofdstukken:
1. Het begin van de oorlog (28 pagina's).
2. Het gewone leven gaat door (60 pagi
na's). De nadruk ligt op de periode van
de bezetting van de Bevelanden door de
Duitsers.
3. Naar de bevrijding (30 pagina's). De
schrijver behandelt de aanval in mei
1940, de bezetting en het verdrijven van
de Duitse troepen door de Geallieerden
in het jaar 1944.
Het boek bevat een groot aantal bronnen,
waarvan de meeste tot nu toe onbekend
waren bij het grote publiek. Het gaat om
foto's, dagboeken, officiële documenten van
zowel Nederlandse als Duitse zijde.
Je zou het een bronnenboek kunnen noe
men met een beperkte uitleg (toelichting)
die als een rode draad door het boek loopt
(de in rood gedrukte tekst).
Een redelijke kennis van WOII maakt het
een stuk gemakkelijker om de thema's in
een groter verband te plaatsen. De lezer
neemt de rol van de historicus over in die
zin dat hij zijn eigen verhaal distilleerd uit
het bronnenmateriaal. Je krijgt een eigen
verhaal over de wijze waarop de oorlog en
Afb. 1. Omslag van het boek.
de bezetting werden beleefd op de Bevelan
den.
Het eerste hoofdstuk behandelt de mobi
lisatie en de aanval van de Duitsers op
de Bevelanden. Het Nederlandse leger,
nauwelijks voorbereid, slecht getraind en
uitgerust was geen partij voor het Duitse,
leger. Het Nederlandse leger maakte een
weinig heldhaftige indruk. Ze waren beter
in het zich terugtrekken dan in het zich
verdedigen tegen de Duitse aanvallen. De
Franse troepen daarentegen gingen wel de
strijd aan met de Duitsers. Ze hadden dan
ook meer slachtoffers te betreuren dan het
Nederlandse leger. Na de nederlaag begon
de bezetting en de aanpassingspolitiek.
Zoals in de rest van Nederland probeerden
de Bevelanders de draad weer op te pak
ken en het leven weer zo normaal mogelijk
voort te zetten. Zeker in het begin van de
38
