Ochtman en de Ochtmanprijs
Johan Boogaard
Aan het eind van ieder schooljaar worden
diploma's uitgereikt. Dat gebeurt overal in
Nederland. Ook op het Goese Lyceum voor
beroepsonderwijs in Goes is dat het geval.
Sinds jaar en dag is het een goede
gewoonte op deze school dat naast de
diploma's ook Ochtmanprijzen worden
uitgereikt. In elke afdeling wordt
aan leerlingen, die zich op bijzondere
wijze hebben gemanifesteerd zo'n prijs
toegekend. Het is daarbij niet de bedoeling
dat de beste leerling met de hoogste cijfers
met een Ochtmanprijs wordt beloond.
Om zo'n prijs te verdienen gelden andere
criteria, zoals inzet, betrokkenheid,
behulpzaamheid en dergelijke. Een loffelijk
streven in een tijd waarin prestatie het
enige is dat lijkt te tellen.
Twee vragen dringen zich nu op: Waar
komt die Ochtmanprijs vandaan? Wie was
Ochtman?
Om daarop een antwoord te krijgen
verplaatsen we ons naar de negentiende
eeuw.
De familie Ochtman
De hoofdpersoon uit ons verhaal,
Johannes Jacob Ochtman, is een telg
uit een Schouwse koopmansfamilie.
Zijn grootvader Johannes Ochtman was
winkelier in Zierikzee. Zijn zoon, Johan
Hendrik Ochtman, dus de vader van
'onze' Johannes Jacob, was apotheker in
diezelfde plaats. Hij was gespecialiseerd in
allerlei kruiden en chemische producten
en hij kwam zodoende in aanraking met de
meekrap en garancinefabricage. Waarover
later meer.
Johan Hendrik Ochtman, geboren in 1807
in Zierikzee, trouwde op 15 maart 1837 met
Anna Adriana van Borrendamme. Zij was
een dochter van de politiecommissaris. Dat
wijst er op dat de Ochtmans in Zierikzee
tot de gegoede burgerij behoorden.
Uit dit huwelijk werd op 14 augustus 1845
Johannes Jacob geboren. Op 23-jarige
leeftijd, 18 februari 1869, vestigde hij
zich in Goes. Hij ging wonen in de Korte
Kerkstraat en in het bevolkingsregister
wordt vermeld dat zijn beroep
garancinefabrikant was.
Enkele jaren later, op 16 oktober 1872, trad
hij in het huwelijk met Maria Fransen van
de Putte, dochter van de Goese wethouder
Johannes Adolphus Abraham Fransen
van de Putte. Diens beroep was eveneens
garancinefabrikant en koopman.
Uit het huwelijk van Johannes Jacob en
Maria werden vier kinderen geboren:
Johan Hendrik op 19 oktober 1873,
Francina Abellina op 19 april 1876, op
15 september 1879 Johannes Adolphus
Abraham en op 2 augustus 1883 Willem
Adriaan.
Afb. 1. J.A.A. Fransen van de Putte.
(Afbeeldingen tenzij anders vermeld:
collectie gemeentearchief Goes.)
2
