Afb. 2. Sailing Letters.
Collectie E. van der Doe.)
weigert om dit materiaal uit te lenen
aan een Nederlandse archiefdienst. Deze
collectie staat inmiddels bekend onder de
naam Sailing Letters. Het project Sailing
Letters is een samenwerking tussen de
Koninklijke Bibliotheek, het Nationaal
Archief, Universiteit Leiden en de
Samenwerkende Maritieme Fondsen.
Wat treft men in deze verzameling Sailing
Letters aan? Documenten van velerlei
aard. Dit varieert van scheepsjournalen,
aanbevelingsbrieven, ladingboekjes,
kwitanties en wissels tot liefdesbrieven.
Zoals gezegd is dit alles afkomstig van
Nederlandse schepen die tijdens de Engelse
oorlogen in beslag werden genomen. Dit
archiefmateriaal is door de Engelsen
eeuwenlang bewaard in de Tower of London
en later in The National Archives in Kew.
De soms nog ongeopende persoonlijke
brieven zijn erg interessant omdat ze veel
informatie verschaffen over het dagelijks
leven in die tijd. Dit is voor het historisch
onderzoek van belang omdat er betrekkelijk
weinig geschreven documenten van gewone
mensen uit deze periode in de archieven
bewaard zijn gebleven.
Van der Doe berichtte ons dat vele Sailing
Letters opvallend Zeeuws aandoen.
Duidelijk merkbaar is dat het Hollands-
Zeeuwse dialect aan de basis ligt van het
huidige Algemeen Beschaafd Nederlands.
Op basis van deze brieven is het mogelijk
om onderzoek te doen naar het taalgebruik
van de gewone 'Nederlander' uit die tijd.
Onze kennis van het zeventiende en
achttiende-eeuwse taalgebruik is vooral
gebaseerd op de taal waarin de elite
schreef. Over wat de gewone man en vrouw
in die tijd dacht, voelde en welke emoties
hij/zij kende weten we tot nu toe vrij
weinig. De bewaarde archieven uit die tijd
betreffen in hoofdzaak overheidsarchieven.
In zijn lezing zal Van der Doe voorbeelden
laten zien van de taal die bijvoorbeeld
geliefden gebruikten om dieperliggende
gevoelens met elkaar te delen.
Zijn er ook Bevelandse 'Sailing Letters'
gevonden?
Tot dusverre is Van der Doe (nog) niet
veel Bevelandse brieven in Engeland
tegengekomen. In deze collectie bevinden
zich in elk geval Zierikzeese brieven;
deze stad telde met haar koopvaardij- en
vissersvloot tijdens de Engelse
oorlogen nog geducht mee in
zeevarend Nederland. Wel
trof hij documenten aan die
met een gekaapt beurtschip
van Rotterdam naar Zierikzee
doorgestuurd moesten worden
naar Goes. Met het oog op de
lezing blijft Van der Doe in
Engeland echter zoeken naar
brieven die in een Bevelandse
context zijn te plaatsen.
Al met al belooft het op 18
november 2011 een boeiende
lezing te worden.
42