BIJLAGE 1
Hendrik Holland
Hendrik Holland ging als remplacant in
dienst voor boerenzoon Aarnout Wisse.
Beiden waren woonachtig te Kruiningen.
Hendrik kreeg een oproep om zich op 9
november 1812 te melden in Middelburg.
Daar verscheen hij voor de Raad van Re-
crutering en werd goedgekeurd om als
vervanger dienst te nemen. Een dag later
werd het contract tussen hem en Aarnout
Wisse (zonder getuigen) gepasseerd. Nog
die zelfde dag marcheerde het Zeeuwse
contingent voor de marine richting Antwer
pen, waar ze waren ingedeeld bij de 74ste
Equipage de Haut Bord.u
Het contract
Het signalement van Hendrik Holland is in
zijn contract als volgt omschreven: leeftijd
27, lengte lm677mm, haar en wenkbrau
wen chatain (kastanjebruin), bruine ogen,
laag voorhoofd, spitse neus, ronde kin,
kleine mond, ovaal gezicht en de kleur van
het gelaat was coloré, dus gebruind. Niet zo
verwonderlijk want hij werkte de hele dag
als dagloner op het land. Uit het contract
blijkt dat hij gehuwd was met Jannetje
Westveer en niet kon lezen of schrijven.
Naast de gebruikelijke bepalingen werd
de hoogte van het overeengekomen bedrag
gesteld op 3.654 francs ofwel 1.800,-. Voor
dit bedrag moest Hendrik dan wel drie jaar
dienen. Dat is dus 50,- per maand. Voor
dat het contract kon worden ondertekend
moest Aarnout Wisse in Middelburg nog
contant een bedrag betalen van honderd
francs, aan de ontvanger van het depar
tement, voor de uitrusting en de kleding
van de remplacant: de l'équipement et de
Vhabïllement.
Bij zijn vertrek kreeg Hendrik 100,- mee
als handgeld. Verder was door hem be
dongen dat jaarlijks aan hem 50,- zou
worden uitbetaald en dat ook elk jaar een
bedrag van 100,- naar zijn vrouw ging.
Waarde van het geld
Op zich lijken dit geen opzienbarend grote
bedragen. Een arbeider verdiende in die
tijd echter zelden meer dan 1,- per dag en
had dus maximaal een weekgeld van 6,-,
wat neerkwam op circa 24,- per maand.
Wel moet rekening gehouden worden met
het feit dat er in de wintermaanden geen
werk was, zodat het jaarinkomen van een
arbeider schommelde tussen de 120,- en
125,-,2»
Hendrik Holland verdiende met zijn rem
placement, naast zijn normale traktement
als soldaat, 600,- per jaar, wat neerkomt
op vijf maal zijn inkomen als dagloner.
Marine
De 74ste Equipage de Haut Bord was gele
gerd in Antwerpen. De mannen kregen hun
opleiding op het schip de Chatham (een
van oorsprong Nederlands marineschip)
dat op de Schelde verankerd lag. Ze waren
niet bestemd om als zeelui te varen, maar
kregen een opleiding als infanterist om in
tijd van oorlog als zeesoldaten op oorlogs
schepen te dienen. Maar aangezien door
de Engelse blokkade van de havens geen
Franse oorlogsschepen uit konden varen,
werden de mannen gebruikt voor het bewa
ken van de marine- en haveninstallaties,
opslagdepots en kazernes.
Het Zeeuwse marinecontingent van de lich
ting 1811 bestond uit 57 man, waaronder
tien Bevelandse jongens. De groep telde
zes remplafanten. Naast Hendrik Holland
was dat onder meer Jacobus de Baare uit
Middelburg, die in die jaren smidsknecht
was onder andere te Wolphaartsdijk en
Wemeldinge en die landbouwer Adriaan
Verlaare uit Heinkenszand verving. Ook in
diens contract werd nog uitgegaan van drie
jaar dienen. Zijn totaal bedongen bedrag
kwam uit op 2.500,-. Na het eerste jaar
zou hiervan 500,- worden uitbetaald en
het restant twee jaar later, verhoogd met
4% rente.3'
Hendrik Holland en Aarnout Wisse moe
ten elkaar goed hebben gekend. In 1811
was Leuntje Westveer eerste dienstmeid
op de hoeve van de Wisse's. De hoeve had
als huisnummer A 73. Hendrik Holland en
Leuntje Westveer huwden op 8 mei 1812
en drie maanden later werd dochter Jacoba
geboren. Het is dus niet ondenkbeeldig dat
het kind in de bakkeet van de hoeve van
13