fo* 's
lK.%k 0^ f
Wante heel veel moeite doen om, samen
met zijn hele familie, het benodigde be
drag op tafel te krijgen. In de lijsten van
de Garde Nationale uit 1813 staat achter
zijn naam: Conscrit de classe 1812 et aij-
ant seulement par le secours de sa familie
remplacer. Hoewel vader Anthonij in 1813
als beroep dagloner opgeeft, staat als aan
tekening in de kolom bijzonderheden: Petit
bourgeois.20' Dus was er thuis toch waar
schijnlijk wel enig vermogen. Dat blijkt
verder uit het feit dat zijn oudste broer
Jan getrouwd was met Catharine Fortuin,
dochter van een rijke boer uit Colijnsplaat,
die eveneens voor zijn zoon Adriaan een
vervanger had geregeld. Beide jongens,
hun vaders en de remplafanten Hendrik
Verheul uit Dordrecht en Louis Lami uit
het departement Namen, ondertekenden op
9 april 1813 de contracten te Middelburg.21'
Ook de buurman van het gezin Wante,
landbouwer Izaak de Moor, had al op 30
maart 1813 het contract van zijn zoon Adri
aan met de 35-jarige journalier Adriaan
Schoe uit Middelburg, medeondertekend.22'
Het valt verder op dat de boeren op
Noord-Beveland geen enkele remplafant
gevonden hebben op het eiland zelf om de
vervangende dienst tegen betaling over te
nemen. De meeste, voor het remplacement
in aanmerking komende jongens op het
eiland, hadden zich in het verleden al als
remplagant 'verhuurd' om dienst te doen bij
de kustwacht Garde Cöté).
Ook in de Zak van Zuid-Beveland en op het
eiland Wolphaartsdijk is niemand als rem-
plagant in dienst getreden.
De inhoud van de contracten
De contracten werden opgesteld en onder
tekend op het kantoor van de prefect te
Middelburg: fait en l'hotel de la Prefecture
a Middelbourg.
Bij de eerste lichtingen werd de tekst
compleet met de hand geschreven, eerst
in conceptvorm, zodat beide partijen die
eerst nog konden lezen, voordat de origi
nele exemplaren werden getekend. In een
enkel geval is het concept in het dossier
bewaard. Vanaf 10 november 1812 werden
voorgedrukte formulieren gebruikt, waar
bij alleen de variabele gegevens werden
ingevuld. Het eerste contract op een nieuw
formulier was tussen boerenzoon Adriaan
Verlaare uit 's-Heer Arendskerke en Jacob
Baare uit Middelburg, die als smidsknecht
werkte te Wemeldinge.23'
Soms was van te voren een bezoek ge
bracht aan een notaris om de voorwaarden,
die mondeling waren afgesproken, vast te
leggen of werd er een onderhandse ver
klaring opgemaakt, zoals tussen dagloner
Leendert Krijnse uit Kruiningen en koet
sier (conducteur de voitures) Jan Limburg
CUL
- C l
ïVPfck «y 0*"** -
m
Afb. 3. Contract tussen Pie-
ter Engelse (en zijn vader
Pieter) en Franciscus Mets.
Deze schrijft zijn naam als
Mest. (Archief van de Pre
fectuur, inv.nr. 168.)
r
y G)
■fprnx^/ jU A.
/j. ccSAeJ
6
