De 'Europese' familie de Perponcher Sedlnitsky en hun
band met Zeeland
Marian Lenshoek
Een belangrijk moment in november 2013
is het tweehonderdjarige bestaan van het
koninkrijk Nederland. Op 30 november
1813 keerde Willem Frederik van Oranje
Nassau terug uit Engeland om te worden
ingehuldigd als koning Willem I. De mis
sie naar Londen om de Prins van Oranje
te vragen koning te worden van het vrije
Nederland werd ondernomen door de diplo
maat Jacob Fagel en de militair Hendrik
George de Perponcher Sedlnitsky.
Deze laatste is voor Zeeland bijzonder inte
ressant, vanwege de lange band van zijn
familie met deze provincie. In 2014 ver
schijnt in De Spuije een uitgebreid artikel
over de betrokkenheid die verschillende
generaties De Perponcher Sedlnitsky had
den met Zeeland en in het bijzonder met
Zuid-Beveland.
Met veel andere hugenoten kwam Isaac
de Perponcher Maisonneuve aan het begin
van de zeventiende eeuw vanuit Frankrijk
naar Nederland. Vanaf midden zeventiende
eeuw vestigden zijn kinderen zich in Zee
land, waar opvolgende generaties tot ver
in de negentiende eeuw functies vervulden
op militair en bestuurlijk niveau. De toe
voeging Maisonneuve werd gaandeweg ver
vangen door de toevoeging Sedlnitsky; een
Moravische graventitel.
De Perponcher Sedlnitsky's groeiden uit tot
een van de machtigste en meest invloed
rijke families van Zuid-Beveland. Met hun
stijgende maatschappelijke status namen
ook hun bezittingen toe. De basis werd
gelegd met grond en ambachtsheerlijk
heden rond Wolphaartsdijk, 's-Heer Hen
drikskinderen, Ellewoutsdijk, Coudorpe en
Driewegen. Opvallend veel Perponchers
overleden ongehuwd, waardoor de bezit
tingen en ambachtsheerlijke titels gecon
centreerd bleven bij enkele leden van de
familie.
Een Perponcher die een duidelijke band
had met Zeeland was Willem Emmery
de Perponcher Sedlnitsky (Den Haag 14
april 1740-Utrecht, 25 juni 1819), heer
van Wolphaartsdijk en 's-Heer Hendriks
kinderen. Hij was politicus in zijn woon
plaats Utrecht, maar zijn echte passie
was het schrijven van boeken en gedich
ten. Hij was trots op zijn agrarische
bezit in Zeeland, wat hem inspireerde tot
uitvoerige beschrijvingen in zijn werken
De Zeeuwse graanbouw (1800) dat zich
afspeelt in het 'land van ter Goes' en
De Zuidbevelandse dorpsleraar. Aardig
detail is dat hij als auteur vaak zijn titel
'heer van Wolphaartsdijk' achter zijn
naam zette.
Begin negentiende eeuw bezaten De Per-
8. Middelburgsche Courant, 13-12-1933.
9. Zeeuws Archief, Archief Provinciale Waterstaat Zee
land.
10. Middelburgsche Courant, 06-06-1934.
11. ZA, Brief van de Hoofdingenieur der Provinciale
Waterstaat Zeeland aan de Ingenieur van de Provinci
ale Waterstaat te Goes, 11-4-1935.
12. Middelburgsche Courant, 25-05-1935.
13. ZA, Bericht van Commissaris en College van GS, bij
lage no. 26a, 7-6-1935.
14. Noord-Bevelands Nieuws- en advertentieblad, 13-03-
1935.
15. Middelburgsche Courant, 17-07-1937.
16. Middelburgsche Courant, 26-07-1937.
17. ZA, brief van de Prov. Stoomboot Diensten aan Gede
puteerde Staten.
18. Middelburgsche Courant, 03-11-1938.
19. Middelburgsche Courant, 27-10-1939.
20. De Zeeuw, 29-05-1940.
21. Zie hiervoor ook: Jan de Jonge, Bruggen in heel Neder
land, behalve naar Noord-Beveland. In: de Spuije,
tijdschrift van de Heemkundige Kring De Bevelanden en
de Vereniging Vrienden van het Historisch Museum De
Bevelanden, aflevering 72, 2007, p. 30-32.
23
