Behangselschilderingen in het pand Grote Markt 17,
te Goes
Kim Sluijter
Het pand Grote Markt 17, beter bekend
als 'de Korenbeurs' is in Goes een begrip.
Iedereen die wel eens in Goes op de markt
is geweest, heeft dit pand gezien. Met zijn
indrukwekkende voorgevel is het een echte
blikvanger. Deze voorgevel stamt uit de
tijd van een grote verbouwing in het mid
den van de achttiende eeuw. De familie
Keetlaer kocht het huis en liet het ver
bouwen. Hoewel Keetlaer er al in 1743 in
trok, staat er een datering op het pand van
1753. Mogelijk was de verbouwing toen pas
klaar. Het resultaat was een statig pand,
dat twee percelen besloeg, in een Lodewijk
XV stijl. De voorgevel laat dit nog goed
zien. En ook in het interieur zijn er nog
sporen van deze grootschalige verbouwing:
de deuromlijstingen zijn er nog, en zelfs
het wapen van de familie Keetlaer (gouden
achtergrond met drie zwarte ruiten) is hier
nog te zien.
In deze periode was een deftig herenhuis
niet compleet zonder mooie wandbekleding.
Het was in deze periode mode om behang
selschilderingen te hebben, als men dat
kon betalen uiteraard. Behangselschilde
ringen waren schilderijen met landschap
pen die de gehele kamer rondom besloegen.
De schilderingen begonnen boven de lam
brisering en waren omringd met een lijst.
Zo vormde alles in de kamer: schilderijen,
lijstwerk en betimmering, een eenheid.
Wat bijzonder is, is dat dit soort werken
specifiek voor een kamer werden gemaakt.
Er werd naast het formaat ook gekeken
naar de natuurlijke lichtval in de ruimte.
Deze moest op de schilderingen en in het
echt hetzelfde zijn. Alleen zo werd een zo
realistisch mogelijk landschap gecreëerd,
en waanden de bezoekers aan het vertrek
zich in een landschap met bomen, water
tjes, dieren, mensen en allerlei beelden en
tuinornamenten. De schilderingen komen
dus alleen echt tot hun recht in de kamer
waar ze voor gemaakt zijn, omdat ze hier-
een eenheid mee vormen.
In het begin van de achttiende eeuw waren
het vooral Bijbelse scènes die afgebeeld
werden. Later, in de tweede helft van die
eeuw, waren in Zeeland vogels erg in trek.
Dit kwam ondere andere door de schilder
Aart Schouman (1710-1792), uit Dordrecht,
die ook wel 'de befaamdste vogelschilder'
genoemd word. In de jaren 1761-1764 ves
tigde hij zich in Middelburg, waarschijnlijk
omdat er hier genoeg vraag was naar het
werk dat hij leverde. Er zijn nog verschil
lende sporen te vinden dat hij in Middel
burg diverse panden van behangsels heeft
voorzien.2'
Deze trend met vogels was ook te zien in
het pand aan de Grote Markt in Goes. De
schilderingen die hier hingen waren van de
Afb. 1. Aquarel door Abraham Meertens,
naar Aart Schouman, rond 1800. (Collectie
HMDB.)
27
