aandacht. Het publiek probeerde men zo
veel mogelijk een inkijkje te geven in de
bedrijvigheid van de fruitteeltsector. De
veiling was een niet onbelangrijke werk-
verschaffer. In het midden van de dertiger
jaren werd de eerste fruitteelttentoonstel
ling in Goes gehouden.
Grote problemen ontstonden bij de Goese
veiling tijdens deTweede Wereldoorlog: ver
duistering van gebouwen, tekort aan ben
zine en vordering van gebouwen door de
bezetter. Veel regelgeving werd in het leven
geroepen om zwarthandel tegen te gaan.
Wel positief was dat de prijzen stegen. Na
de bevrijding van Zuid-Beveland in 1944
werden tijdelijk geallieerde militairen in
het veilinggebouw gelegerd.
Achtereenvolgens volgt in dit hoofdstuk
een bespreking van de veilingen te Kapelle-
Biezelinge, Krabbendijke, Terneuzen,
Middelburg, Vlissingen, Tholen, Zierikzee,
Haamstede en als laatste de minst bekende
te Kruiningen-Yerseke. Een originele
invalshoek van De Jonge in dit boek is om
een aantal mensen van de veiling te inter
viewen: een veilingbestuurder, een fruit
teler en een lading- en keurmeester. Deze
gesprekken bevatten interessante informa
tie uit de eerste hand over het functioneren
van het veilingwezen.
Een ruime plaats in het boek is ingeruimd
voor de veilingfusies. Veranderende eco
nomische omstandigheden, teeltverande
ringen, loonkostenstijgingen en de fruit
teeltcrisis van 1970 maakte samenwerking
tussen de veilingen onontkoombaar. Vanaf
1965 verschenen dikke rapporten om tot
één Zeeuwse veilingorganisatie te komen.
Herhaaldelijk zaten de veelal moeizame
besprekingen tussen de fusiepartners
muurvast. Veel pogingen mislukten dan
ook. Uiteindelijk besloten op 15 juli 1985
de veilingen van Goes, Kapelle, Terneuzen
en Krabbendijke tot een fusie. Vrij snel
diende zich een nieuwe fusieronde aan met
de Zuidhollandse veiling in Barendrecht. In
1991 ontstond de Coöperatieve Groente- en
Fruitveiling Holland-Zeeland (CHZ) B.A.
Dit was echter niet de laatste fusiestap. In
juli 1996 sloot de CHZ zich aan bij de Ver
enigde Tuinbouwveiling Nederland (VTN)
of The Greenery.
Het onderzoek van De Jonge besluit met
een aantal onderwerpen die in een klein
hoofdstuk zijn ondergebracht. Onder meer
komt aan de orde de veiling in de Eerste en
Tweede Wereldoorlog, de crisis van de jaren
dertig, de inundatie in 1944, de fruitteelt-
crisis omstreeks 1970, de veilingconcen
tratie, de bewaring en koeling van fruit en
het Goese fruitcorso. Wellicht was het uit
oogpunt van compositie beter geweest om
deze onderwerpen chronologisch in de voor
gaande hoofdstukken onder te brengen.
Tot besluit. Het is een goede zaak dat Jan
de Jonge de historische ontwikkeling van
deze belangrijke bedrijfstak in onze provin
cie onder de loep heeft genomen. De veran
deringen in de veilingorganisatie zijn in de
vorige eeuw onvoorstelbaar groot geweest.
Het boek is met een kleurenomslag fraai
vormgegeven. Het bevat informatieve
tabellen en het is voorzien van goed geko
zen afbeeldingen. Een aanwinst voor de
Zeeuwse geschiedenis.
O.W. Hoogerhuis
46
