Woordenlijst
Bleijcker: blaker, lage kandelaar met brede,
platte voet, voorzien van een handvat.
Caerssnuijterwerktuig om de verbrande
pit van kaarsen af te knijpen.
Consenterentoestemmen, vergunnen.
Croonras: 'ras' is de benaming van een ze
kere gekeperde wollen stof (oorspronkelijk
een zijden stof). Het voorvoegsel 'croon' is
een kwaliteitsaanduiding.
DortDordrecht.
Hoet (hoed): inhoudsmaat voor kalk (Dordt-
se maat, bestaande uit 12 zakken of 8 ton
nen).
Induceren: overreden.
Kille: de Dordtse Kil, die als houtopslag
plaats dienst deed.
Lb: libra, pond.
Monteren: opmaken, in orde brengen.
Octroijeren: octrooi verlenen.
Ondersteen baksteen die onder in de oven
gelegen heeft en daardoor minder hard is
dan de rest van de oveninhoud. Ondersteen
is niet geschikt om als gevelsteen gebruikt
te worden.
Plancierlijst: houten kroonlijst aan de
bovenzijde van de gevel, plank waarop de
neuslijst is geplaatst.
Rendant: verantwoordelijk beheerder van
gelden, rentmeester.
Roon: roeden.
Schailles: schaliën, dakleien.
Schenkel: gebogen houten element om als
spant te dienen.
Schoukleet: schoorsteenkleed.
Schoumantel: schoorsteenmantel.
Tuijn: hekwerk.
Verloon: het lood in glas-in-loodramen ver
nieuwen.
Visiteren: inspecteren.
Wagenschot: beste kwaliteit eikenhout. Het
is gezaagd uit die stukken van een in vier
delen, loodrecht op het midden, verdeelde
boomstam, die het dichtst bij het deelvlak
liggen en waarvan de jaarringen derhalve
praktisch loodrecht op het oppervlak staan.
Met dank voor de verstrekte informatie
aan de heren F.H. de Klerk van het ge
meentearchief Kapelle, ir. F.G.C. Rothuizen
te Baarland en A.R Schulte te Wemeldinge.
10
Noten:
1. GA Kapelle, archief N.H. kerk Wemeldinge, inv.
Mulder nr. 5, fol. 23r.
2. GA Kapelle, archief gemeente Wemeldinge, RAZE
3597, fol.l44r. Schout van Wemeldinge was Marinus
Pieterse Verburgh (ca. 1595-1673). Dignus Mejonck
was rendant zowel van de parochie als van de kerk
en waarschijnlijk ook van het armbestuur. Als zoda
nig vervulde hij in het dorp een sleutelrol. In 1649
was hij zijn toen overleden vader Steven Mejonck
opgevolgd.
3. Als noot 1, fol. 43r.-45v.
4. De rekening van de Grote Armen is niet bewaard
gebleven zodat we niet kunnen nagaan of daarin een
vergelijkbare post is opgenomen. A. Mulder vermeld
de in bijlage II bij zijn in 1929 opgestelde inventaris
van het archief van de kerkvoogdij, onder het hoofd
Parochie-rechtkamer dat in twee opeenvolgende ker-
kenrekeningen een bedrag van 101.11.8 als lening
aan de parochie is geboekt. Dit berust op een misver
stand. (GA Kapelle, archief N.H. kerk Wemeldinge,
inv. Mulder nr. 182.)
5. Leenken Pieters was een dochter van Pieter van Or-
liens, op zijn beurt een zoon van dominee Pieter van
Orliens, predikant in Wemeldinge van 1580 tot zijn
overlijden in 1605. (GA Kapelle, archief gemeente
Wemeldinge, RAZE 3595, 6 januari 1648; C.Dekker,
Een Zeeuws dorp in de Middeleeuwen, Wemeldinge
voor het jaar 1600. Goes, 2007, pag. 216.)
6. Jacob Jansen Hogentoorn was in Goes in 1661 deken
en boekhouder van het timmerliedengilde, waartoe
de schaliedekkers behoorden. (GA Goes, gilde-archie
ven nr. 114.)
7. Blaes Fonteijne had omstreeks 1656 voor een totaal
bedrag van 125.2.8 in de kerk van Wemeldinge de
preekstoek met klankbord, de dooptuin en enkele
herenbanken vervaardigd. Deze werkstukken zijn
nog altijd in de kerk aanwezig. (G.J. Lepoeter, Kerk
in Perspectief, verleden en heden van de Sint Maar
tenskerk te Wemeldinge, Kapelle/Wemeldinge, 1989,
pag. 57-59.)
8. In het archief van de gemeente Wemeldinge (cor
respondentie 1856) bevindt zich een opvallend do
cument. Het is een gedrukt stuk in de vorm van een
affiche, met als kop: Verklaring van het SCHOOR
STEENSTUK in de REGTKAMER te WEMEL
DINGE. Het document geeft een gedetailleerde
beschrijving van de verbeelding van Vrouwe Justitia,
omringd door een groot aantal dieren en voorwerpen.
De laatste zin van de tekst luidt als volgt: Dit Zin
nebeeld is geschilderd en opgemaakt door Lodewijk
Roozendaal, Mr. Schilder te Kruiningen, den 23
Augustus 1856.
9. In het archief van de gemeente - notulen, jaarreke
ningen, correspondentie - wordt op geen enkele wijze
melding gemaakt van het schoorsteenstuk. Mogelijk
is het voor rekening van derden geschilderd en als
geschenk in de rechtkamer geplaatst.
10. Het lijkt aannemelijk dat dit schilderij in 1856 in
de plaats is gekomen van een ouder, versleten of
beschadigd stuk, mogelijk uit de zeventiende eeuw.
In het overzicht van de kosten van inrichting (bijlage
2) wordt er niets over vermeld. (GA Kapelle, archief
gemeente Wemeldinge, inv. nr. 126.)
11. Nederlandsche Jaerboeken, jaargang 1758, pag.
597-600.