Boekindruk: Noodsein boven Zeeland
Mark van den Dries, Noodsein boven
Zeeland, De crash van een Amerikaanse
bommenwerper in een Zeeuwse polder.
Uitgeverij Aspekt, Amersfoort 2012, 322
pagina's, prijs 19,95, ISBN 978-94-6153-
215-2.
Op 18 september 1944 stortte in de
buurt van de Brilletjes bij Heinkenszand
een Amerikaanse bommenwerper
neer. De dag daarvoor was operatie
Market Garden van start gegaan. De
neergestorte bommenwerper had naar het
operatieterrein rond Arnhem goederen
aangevoerd voor de daar eerder gedropte
parachutisten. Deze viermotorige
B-24H Liberator werd gevlogen door de
Amerikaanse bemanning van piloot Jim
Gerow. Reeds op de heenweg was een van
de motoren buiten gebruik geraakt en op
de terugweg boven Zuid-Beveland raakte
opnieuw een motor defect. Beschietingen
door de Duitsers met FZa&geschut vanuit
Eindewege hadden tot gevolg dat het
vliegtuig de Engelse thuisbasis niet meer
kon bereiken en neerstortte.
Van de tienkoppige bemanning kwamen
bij de crash twee bemanningsleden om
het leven. Zes leden van de bemanning
werden al snel door Duitse soldaten
gevangen genomen. Twee andere
Amerikaanse bemanningsleden konden
zich aanvankelijk schuil houden en
werden nadien in veiligheid gebracht
door een verzetsgroep uit Heinkenszand
onder leiding van dokter Kees Griep.
De lokale verzetsmensen konden de
twee Amerikanen verborgen houden
tot de bevrijding van Zuid-Beveland
eind oktober 1944. Deze beide mannen
hebben de oorlog op een onderduikadres
in 's Heer-Abtskerke uitgezeten. De door
de Duitsers gearresteerde militairen
werden naar kampen in Duitsland en
Polen gebracht. Eén van de mannen, de
radio-operator Elton Southwell heeft van
deze gebeurtenissen vlak voor zijn dood
een verslag gemaakt. Van den Dries mocht
deze aantekeningen van de familie voor
zijn boek gebruiken. Southwell schrijft
onder meer over de zware marsen die
de krijgsgevangenen als opgejaagd wild
moesten lopen; de Duitsers poogden de
oprukkende Russische bevrijders voor te
blijven.
Over de gebeurtenissen rondom deze crash
en de rol van de verzetsgroep-Griep hield
Van den Dries op 21-10-2011 een lezing
in het Bevrijdingsmuseum te Nieuwdorp.
In het zomernummer van de Spuije 2012,
aflevering 86, verscheen van deze lezing
een summiere samenvatting.
Zijn boek is een knappe en lezenswaardige
uitwerking van zijn onderzoek naar
de neergestorte bommenwerper en de
verzetsgroep. De aanleiding voor de
auteur om dit boek te schrijven ontstond
toen hij via zijn opa aantekeningen en
krantenknipsels onder ogen kreeg over
deze crash. Van den Dries wist van
jongs af aan dat zijn opa betrokken was
bij de plaatselijke verzetsgroep in de
Tweede Wereldoorlog. Wat er allemaal
was gebeurd werd hem pas duidelijk
toen hij kennis nam van het door zijn
opa bijgehouden dossier over de crash
en de plaatselijke verzetsgroep. Toen
hij na een spreekbeurt van zijn dochter
over de Tweede Wereldoorlog opnieuw in
de oude documentatiemap van zijn opa
begon te lezen raakte hij steeds meer
geboeid. Bij Van den Dries ging de knop nu
definitief om en hij ging aan de slag. Hij
pleegde archiefonderzoek en verzamelde
informatie bij nog levende ooggetuigen en
nabestaanden. Het resultaat van al zijn
inspanningen is nu te lezen in dit fraai
uitgegeven boek met als treffend gekozen
titel Noodsein boven Zeeland.
Het boek is degelijk uitgevoerd, inhoudelijk
overzichtelijk en informatief. Het is een
prachtig eerbetoon geworden voor al de
geallieerde vliegtuigbemanningen, met een
gemiddelde leeftijd van 20-30 jaar, die voor
onze vrijheid zijn gestorven. Ook geeft het
boek een mooi inkijkje in het werk van de
lokale verzetsgroep in Heinkenszand. Men
liep in een kleine gemeenschap zeer grote
45