(MMDBBIEBËir»
Brood voor de behoeftige Yersekenaren
Hoe een ambachtsheer trachtte de herinnering aan zijn echtgenote en zichzelf na hun overlij
den voortdurend in gedachtenis te doen houden. Het hieruit geboren 'knollebrood' was lange
tijd een begrip in Yerseke.
G.J. Lepoeter
Yerseke halverwege de negentiende
eeuw
De plaatsnaam Yerseke is waarschijnlijk in
oorsprong een waternaam en kan in eerste
instantie de naam van de stroomgeul zijn
vEnKiiopivu
DRIE KAPITALE HOFSTEDEN,
AMBACHTSHEERLIJKHEID VAN YERSEKE
Afb. 1. Advertentie in de Middelburgsche
Courant van 20 januari 1852, waarin de
openbare verkoop van de nalatenschap
van wijlen Dignus Dominicus werd
aangekondigd.
geweest, die liep van Hansweert naar Yer-
sekedam. De Yersekedam is te beschouwen
als de afdamming van deze Yerseke. De ne
derzetting komt als plaatsnaam het eerst
voor als Gersicha. Dit is in 980 in het di
ploma van de Duitse koning Otto II, als het
genoemd wordt als één van de 'villae' waar
de abdij van Nijvel het koninklijk 'bannum'
verkreeg. Het behoort daarmee tot de oude
namen op de Bevelanden.
Gedurende de late Middeleeuwen was
Yerseke een plaats van enige betekenis.
De kerk, zowel het gebouw als de parochie
- vanaf 1350 bediend door een tweetal pas
toors - getuigden daarvan. In de zestiende
eeuw kwam de teruggang. De stormvloeden
van 1530 en 1532 betekenden de onder
gang van Zuid-Beveland beoosten Yerseke.
De watering bewesten Yerseke bleef ge
spaard, maar voor het dorp betekende deze
drastische verandering dat het in een uit
hoek kwam te liggen en dat was het begin
van een lange periode van verval.
Zo was het in de negentiende eeuw gewor
den tot een kleine en besloten agrarische
gemeenschap. Van der Aa (1849) verschaft
ons de volgende gegevens: Deze gemeente
bestaat uit de Moeren van Yerseke, den
Burenpolder en den Poppendijkepolder,
benevens gedeelte van de Kaarspolder en
den Tholseindepolder, en daarin het dorp
Yerseke en de buurtschap Yersekendam,
beslaat eene oppervlakte volgens het kadas
ter van 1353 bunders; telt 120 huizen, be
woond door 156 huisgezinnen, uitmakende
eene bevolking van ongeveer 770 inwoners,
die meest hun bestaan vinden in den land
bouw. 11 Van de inwoners behoorden er ruim
700 tot de Hervormde Gemeente.
De overgrote meerderheid van de bevol
king bestond uit landarbeiders met hun
gezinnen. Deze bevolkingsgroep maakte
35
VAN
Op den 18 February 1852 en volgen do dagen, des voor-
middags ten 10 ure, zullen in het het Logement dc Koombetwè,
te Goes* in hot openbaar, ten overstaan van den Notaris
A. W. REMBGES, residerend© te Kruiningenworden ge
veild, de door wijlen den Wei-Edel geboren heer D. Dominions,
in leven grondeigenaar te Yersekenagelaten Goederen
te weten
de eene gedegen onder Kruiningenmet 71 Bunders, 37 Roe
den. 7 Ellen, de tweede onder Yerseke, met 61 Bunders,
56 Roeden, 28 Ellen, en de derde onder Kat tend ykemet
58 Bunders90 Roeden65 Ellen Bouw- en Wellanden*
Voorts: 8 verschillende Pcrceclen Bosch, 5 dito puiko
Boomgaard, 9 dito Wei- en Bouwland2 dito Plant-
Moeut oen kortelings nieuw gebouwd IIKEHe (-f
met Twin, Mcliuur. Stal, Koetüliuix en Erve, staande
op het dorp van Yerseke eene Arbeiderswoning aldaar;
driezestiende Portion in de JleestooT aldaar; 2 Pereeolen
Tienden, llPerccelcn fraai beplante Binnendijken; do
(met uitzondering van een klein gedeelte) gehccle
met Ambaelitwregt en Amhacln*g«MolgYroonen v
('bijnxen Krrpaclitcn Vbscherij Jagt Buiten
dijken en SchorrenAmbaclitspwrtien in de Am
bachten van Schore en Viake, van Hoedekenskcrdevan
's Floor-Arendskerke, HeinkeuszandOvezande en Sint-Joost-
landvan Bathvan Rillandmitsgaders in de verdronken
Ambachten van Zuid-Bevelandwijders Aanrieden in
de Xeena-Hche WaaiMciiappij voor Ztleekrap-berei-
dinjy te Wilhelrainadorp en Ob ligation ten laste de Pol-
dors van Nieuwlande en van Krniningen, ten laste de Stad
Middelburg; Plantagien in de Kolonie Essequcbo en Denie-
rarij en Particulieren.
Voorloopige Infoimatien zijn te bekomen ten Kantore van
den Executeur-Testamentair, Mr. M. 1'. BLAAUBEEN,
Advocaat cn Procureur to Goes, e« van den lieer A. W.
REMBGES, Notaris te Kruiningen.
De Catalogus der te veilen Goederen zal, op franco aan
vraag, op het laatst dezer maand January, bij Air. BLAAU
BEEN voornoemd, verkrijgbaar zijn.